Pracownia Elektronicznych Systemów Ochronnych - Projekty
Streszczenie

Opracowanie procedur badawczych oraz opracowanie i wykonanie stanowisk badawczych do badań wybranych rodzajów wyposażenia do prac przy napięciu zgodnie z aktualnymi wymaganiami norm europejskich

Kierownik projektu: mgr inż. Tomasz Strawiński

Streszczenie projektu:

 

Rosnące wymagania odbiorców w zakresie utrzymania ciągłości dostaw energii elektrycznej, a także wymagania wynikające z potrzeby obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych w ruchu narzucają potrzebę coraz częstszego prowadzenia prac remontowych i konserwacyjnych w warunkach niewyłączania zasilania elektrycznego (prace pod napięciem lub w pobliżu napięcia),tj. w warunkach wysokiego ryzyka porażenia prądem elektrycznym. Także w warunkach odłączenia zasilania elektrycznego lub możliwości wystąpienia wysokich potencjałów elektryczności statycznej konieczne jest stosowanie środków bezpieczeństwa ograniczających ryzyko porażenia (rażenia). Z tego względu, w pracach związanych z obsługą urządzeń i instalacji elektrycznych, stosowanie elektroizolacyjnych środków ochronnych, spełniających określone wymagania i sprawnych w sensie możliwości dopuszczenia ich do użytkowania, jest ważnym elementem zapewniania bezpieczeństwa pracowników w warunkach występowania zagrożeń elektrycznych.

Hełm elektroizolacyjny i rękaw elektroizolacyjny są indywidualnymi środkami ochrony przed zagrożeniem porażeniem prądem elektrycznym lub rażeniem elektrostatycznym. Są one środkami ochronnymi zapewniającymi izolację od strony wysokiego potencjału, powinny więc być stosowane jako środki podstawowe w przypadku, gdy występuje konieczność ochrony głowy lub ramienia i przedramienia przed kontaktem z częściami czynnymi (znajdującymi się pod napięciem). Środki te powinny być stosowane łącznie z innymi środkami ochronnymi, takimi jak: rękawice z materiału izolacyjnego, narzędzia i drążki elektroizolacyjne (podstawowe środki ochrony, które chronią przed dotykiem dłonią do części czynnych) oraz obuwie i chodniki elektroizolacyjne (dodatkowe środki ochrony tworzące możliwość izolacji pracownika od przewodzącego podłoża. Uzupełnieniem ochrony zapewnianej przez hełmy i rękawy elektroizolacyjne są płachty elektroizolacyjne stosowane do czasowej osłony elementów sieci i urządzeń przesyłowych energii elektrycznej (przewodów, szynoprzewodów, aparatury elektrycznej) przy wykonywaniu prac konserwacyjnych i naprawczych, szczególnie w warunkach stosowania izolacji powietrznej. Wszystkie wspomniane wyroby elektroizolacyjne znajdują także zastosowanie podczas prac związanych z obsługą wyposażenia elektrycznego maszyn.

Producenci i importerzy wyposażenia elektroizolacyjnego stosowanego jako środki ochronne przed skutkami działania prądu elektrycznego podlegają przepisom ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. Nr 229, poz. 2275). Dodatkowo wyposażenie elektroizolacyjne będące środkiem ochrony indywidualnej podlega wymaganiom rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173 – wdraża dyrektywę 89/686/EWG). Zgodnie z tym rozporządzeniem środki ochrony przed skutkami działania prądu elektrycznego nie są środkami o prostej konstrukcji i przed wprowadzeniem na rynek wymagają przeprowadzenia oceny typu z udziałem jednostki notyfikowanej. Sytuacja prawna obliguje podmioty wprowadzające wyposażenie elektroizolacyjne na rynek do zapewnienia i potwierdzenia zgodności swoich wyrobów z odpowiednimi wymaganiami szczegółowymi zawartymi w normach europejskich. Potwierdzenie zgodności z wymaganiami szczegółowymi wymaga przeprowadzenia laboratoryjnych badań typu wyrobu i dopełnienia procesu oceny zgodności z wymaganiami w ramach procedury certyfikacyjnej.

Celem prac podjętych w ramach zadania było utworzenie stanowisk badawczych oraz opracowanie procedur badawczych, instrukcji organizacji badań oraz kart badań i sprawdzeń umożliwiających prowadzenie badań typu, wyrywkowych i okresowych wybranych rodzajów wyposażenia ochronnego do prac pod napięciem.

W ramach pierwszego etapu zadania utworzono stanowiska badawcze do badań chodników (zgodnie z normą PN-EN 61111:2009 Prace pod napięciem – Chodniki elektroizolacyjne) i płacht elektroizolacyjnych (zgodnie z normą PN-EN 61112:2009 Prace pod napięciem – Płachty elektroizolacyjne) oraz opracowano szczegółowe metodyki prowadzenia badań zgodnie z wymaganiami normatywnymi, których zakres dostosowano do prowadzenia badań typu, wyrywkowych i okresowych. Opracowano i wykonano stanowiska do badań oraz wykonano i zgromadzono niezbędne wyposażenie pomiarowo-badawcze i pomocnicze umożliwiające realizację badań i sprawdzeń dotyczących właściwości ogólnych, mechanicznych, elektrycznych związanych ze środowiskiem i z dostawą do użytkownika. Opracowano również metodykę szacowania niepewności pomiarów wykonywanych podczas badań.

W drugim etapie zadania realizowano opracowania dotyczące hełmów elektroizolacyjnych (zgodnie z normą PN-EN 50365:2005 Hełmy elektroizolacyjne do prac przy instalacjach niskiego napięcia) i rękawów elektroizolacyjnych (zgodnie z normą PN-EN 60984:1998+A1:2004 Rękawy z materiału izolacyjnego do prac pod napięciem). Opracowano i wykonano stanowiska do badań oraz wykonano i zgromadzono niezbędne wyposażenie pomiarowo-badawcze i pomocnicze umożliwiające realizację badań i sprawdzeń dotyczących właściwości ogólnych, mechanicznych, elektrycznych, cieplnych, związanych ze środowiskiem i związanych z dostawą do użytkownika. Opracowano szczegółowe metodyki prowadzenia badań zgodnie z wymaganiami normatywnymi oraz kryteria akceptacji wyników badań i sprawdzeń w celu orzekania o zgodności wyrobów z wymaganiami.

 

Zadanie 3.Z.07. Badania elektryczne hełmu elektroizolacyjnego

 

Opracowane podczas realizacji zadania procedury badawcze, instrukcje organizacji badań oraz karty badań i sprawdzeń dostosowano do wymagań związanych ze stosowaniem elastycznego zakresu akredytacji (wymagania Polskiego Centrum Akredytacji sformułowane w dokumencie DA-10). Spełniając wymagania dokumentu DA-10 opracowano 3 procedury badawcze: NBR-10 Badania elektryczne wyposażenia elektroizolacyjnego, NBR-11 Badania mechaniczne wyposażenia elektroizolacyjnego i NBR-12 Badania tłumienia płomienia wyposażenia elektroizolacyjnego, 6 instrukcji organizacji badań wyposażenia elektroizolacyjnego do prac pod napięciem dotyczących: rękawic (I01-NB), obuwia (I02-NB), chodników (I03-NB), płacht (I04-NB), rękawów (I05-NB) i hełmów (I06-NB) oraz instrukcje pomocnicze dotyczące: wyznaczania niepewności pomiarów (I21-NB), transportowania próbek do badań (I22-NB) i sprawdzania wyposażenia pomiarowego (I23-NB). Opracowano także wzory kart badań i sprawdzeń umożliwiające rejestrację uzyskiwanych wyników, które dołączono do instrukcji organizacji badań w formie załączników. Opracowane procedury i instrukcje umożliwiają prowadzenie badań typu, wyrywkowych i okresowych odpowiednio do rodzaju badanego wyposażenia. Przeprowadzono badania weryfikacyjne elektroizolacyjnych chodników, płacht, rękawów i hełmów, które potwierdziły przydatność i poprawność wykonanych opracowań. Przeprowadzono także porównania międzylaboratoryjne w zakresie pomiaru prądu upływu, które wykazały zgodność wyników.

W wyniku wykonanych prac zapewniono techniczne i organizacyjne środki umożliwiające osiągnięcie kompetencji CIOP-PIB również w obszarze badań i certyfikacji elektroizolacyjnych chodników, płacht, hełmów i rękawów, czym spełniono oczekiwania krajowych producentów i importerów tego rodzaju środków bezpieczeństwa do prac pod napięciem.

Wyniki zadania upowszechniono w 1 publikacji i zaprezentowano na 1 konferencji krajowej.



Jednostka: Pracownia Elektronicznych Systemów Ochronnych

Okres realizacji: 01.01.2015 – 31.12.2016