Karty charakterystyk zagrożeń zawodowych
Ogrodnik terenów zieleni
MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH

 

 

OGRODNIK TERENÓW ZIELENI
Kto to jest ogrodnik terenów zieleni?

 

Jest to pracownik, który pielęgnuje trawę, kwiaty, drzewa i krzewy w ogrodach lub parkach, będących własnością publiczną bądź prywatną.
Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?
  • Ogrodnicy terenów zieleni  używają ostrych narzędzi, co może powodować urazy w wyniku ukłucia, przecięcia, przekłucia.
  • Szerokie stosowanie nawozów sztucznych może prowadzić do ostrego lub przewlekłego zatrucia.
  • Kontakt z alergenami roślinnymi (pyłki drzew, traw i in.) może wywołać astmę i inne schorzenia alergiczne.
  • Praca ogrodnika terenów zieleni  może wymagać ręcznego transportu ciężkich ładunków (np. toreb z nawozami) oraz wykonywana jest w wymuszonej, pochylonej pozycji ciała.  Może to powodować urazy lub bóle pleców, ramion i rąk i in.
Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia

 

Czynniki mogące powodować wypadki
  • Śliskie (błoto, mokra ziemia, trawa) i nierówne podłoże -  możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia  i upadku
  
  • Praca na wysokości (drabinach) – możliwość urazów w wyniku upadku z wysokości
  • Obracające się części maszyn ogrodniczych - możliwość ciężkich urazów w wyniku wciągnięcia (pochwycenia) ubrania
  
  • Ostre narzędzia ogrodnicze, odlatujące części kamieni, kawałki drewna podczas pracy z mechanicznym sprzętem ogrodniczym – możliwość urazów twarzy, oczu
  • Kolczaste/kłujące, czasem trujące, rośliny -  możliwość urazów w wyniku zadrapania i ukłucia
  • Rozbryzgi żrących substancji – możliwość poparzeń skóry i/lub oczu podczas mieszania lub rozcieńczania
  
  • Pary lub areozole środków ochrony roślin i innych toksycznych substancji chemicznych – możliwość ostrych zatruć
  
  • Prąd elektryczny - możliwość porażenia w przypadku wadliwie działającego sprzętu elektrycznego
Czynniki fizyczne

  • Zmienne warunki atmosferyczne podczas wykonywania pracy na zewnątrz - możliwość (w zależności od pory roku) udaru słonecznego, odmrożeń, ostrych i przewlekłych chorób układu oddechowego
  
  • Nadmierny hałas, źródłem którego są będące w powszechnym użyciu narzędzia a także wibracje  miejscowe (ręczne kosiarki, ubijaki) i ogólne (traktory, siewniki) – możliwość uszkodzenia słuchu
Czynniki chemiczne i pyły
  • Pyły organiczne pochodzenia roślinnego i zwierzęcego - możliwość uczuleń
  
  • Substancje chemiczne stosowane w rolnictwie zawierające ciężkie metale (kadm, rtęć, ołów, arsen),  związki fosforoorganiczne, aminy wchłaniane drogą oddechową, pokarmową i przez nieuszkodzoną skórę – możliwość przewlekłych zatruć [patrz: uwaga 1 i 2]

  • Substancje chemiczne we współdziałaniu ze światłem słonecznym (efekt cytofotochemiczny) – możliwość chorób skóry
Czynniki biologiczne
  • Trujące i alergogenne rośliny - możliwość uczulenia, zapalenia skóry, astmy
  
  • Pleśń - możliwość skórnych zmian uczuleniowych
  
  • Mikroorganizmy chorobotwórcze - możliwość zakażeń miejscowych lub ogólnych (w tym tężcem i wąglikiem) w wyniku kontaktu  otwartych ran z nawozem, odchodami zwierząt
  • Grzyby obecne w ziemi lub na liściach roślin – możliwość chorób uczuleniowych  m.in. aspergillozy, histoplazmozy
  
  • Leptospiry – możliwość leptospirozy w wyniku kontaktu z uszkodzoną skórą
  • Odchody gryzoni, kotów, psów - możliwość chorób odzwierzęcych przenoszonych drogą pokarmową
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy

  • Wykonywanie czynności powtarzalnych, wymuszona pozycja ciała i nadmierny wysiłek fizyczny - możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego (głównie kończyn górnych i kręgosłupa)
  
  • Ręczny transport worków z ziemią, nawozami i innymi ciężkimi materiałami – możliwość urazów układu mięśniowo-szkieletowego
Działania profilaktyczne

 

Należy sprawdzić drabinę przed wejściem na nią. Nigdy nie należy wchodzić na niestabilnie ustawioną drabinę lub drabinę o śliskich szczeblach.
Należy stosować rękawice chroniące przed skaleczeniem przy pracy z ostrymi narzędziami.
Należy stosować środki ochrony oczu.
Należy stosować ochronniki słuchu i rękawice antywibracyjne.
Należy stosować bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia ciężkich lub nieporęcznych ładunków oraz stosować urządzenia mechaniczne ułatwiające podnoszenie i przenoszenie.
Należy wprowadzić zakaz jedzenia, picia i palenia tytoniu podczas pracy z pestycydami lub innymi toksycznymi preparatami chemicznymi.
Należy stosować środki ochrony układu oddechowego (przy rozpylaniu pestycydów lub innych toksycznych preparatów chemicznych, koszeniu i grabieniu trawy) w celu uniknięcia wdychania pyłów lub aerozoli. Należy zapoznać się z Kartami Charakterystyki Substancji Niebezpiecznych stosowanych w pracy.
Należy stosować rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi, a jeśli to nie jest możliwe, używać kremy ochronne.
Należy utrzymywać wysoki poziom higieny osobistej - brać prysznic i zmieniać ubranie po zakończeniu pracy, nie zabierać brudnego ubrania do domu.
Należy sprawdzić stan techniczny urządzeń elektrycznych przed pracą oraz zlecać uprawnionemu pracownikowi naprawę ewentualnych uszkodzeń i okresowy przegląd urządzeń.
Informacje szczegółowe

 

Synonimy  
Definicja i/lub opis zawodu

 ogrodnik terenów zieleni opiekuje się terenami zielonymi eksploatowanymi przez sektor przemysłowy, handlowy, publiczny lub prywatny wykonując następujące zadania: przycinanie  trawy przy użyciu różnych narzędzi; przycinanie przy użyciu nożyc, sekatorów lub pił łańcuchowych krzewów i drzew w celu nadania im odpowiedniego kształtu i poprawienia ich wzrostu lub usunięcia uszkodzonych liści, gałęzi lub gałązek. Opryskuje trawniki, krzewy i drzewa  nawozami i pestycydami. Grabi i pakuje liście w torby. Sprząta teren i usuwa śmiecie przy użyciu kija (pręta) ze szpikulcem lub miotły. Wysiewa trawę, kwiaty, sadzi drzewa, krzewy, podlewa trawniki, kwiaty i krzewy. Może naprawiać i malować ogrodzenia, furtki, mury, chodniki i budynki gospodarcze przy użyciu narzędzi stolarskich i murarskich. Może oczyszczać rowy odwadniające i przepusty. Wykonuje prace związane z konserwacją terenu przy pomocy ciągnika wyposażonego w odpowiednie przyrządy. Może ostrzyć narzędzia ogrodnicze oraz dokonywać drobnych napraw sprzętu, takiego jak kosiarki do trawników, siewniki.
Zawody pokrewne brukarz, technik ogrodnik, sadownik
Wykonywane czynności Cięcie, formowanie, grabienie, instalowanie, kierowanie (pojazdami), konserwowanie, kopanie, koszenie, ładowanie w torby, malowanie, mycie, naprawianie, nawadnianie, nawożenie (nawozem naturalnym i sztucznym), obsługiwanie (sprzętu i narzędzi itd.), odymianie, ogradzanie, opryskiwanie nawozami, oranie, ostrzenie narzędzi, osuszanie, profilowanie, projektowanie ogrodów, przerzucanie łopatą, przycinanie, przygotowywanie (gleby, grządek i alejek /ścieżek), rozpylanie, rozrzucanie (nawozów i środków ochrony roślin), sadzenie, sortowanie, szczepienie, transportowanie, układanie nawierzchni, uprawianie (ziemi), usuwanie (śmieci itd.), usuwanie chwastów i gałęzi, wyrównywanie/niwelowanie, wyrywanie z korzeniami, zamiatanie, zbieranie, zbieranie (owoców), zwalczanie (szkodników).
Podstawowy stosowany sprzęt Narzędzia ogrodnicze, miotły, szczotki, narzędzia do prac budowlanych, stolarskich i hydraulicznych, piła łańcuchowa, sekator, ostrzarki do noży, kosiarka ręczna, kosiarka z napędem, węże, walec do ugniatania gleby, rozrzutnik wapna lub nawozu, grabie, piły, łopata, kij/pręt ze szpikulcem, systemy zraszające, ciągnik, rozpryskiwacze.
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie Służba miejska, publiczne, przemysłowe, handlowe i prywatne parki i ogrody.
Uwagi
  1. Wynikiem narażenia ogrodników na różne substancje chemiczne może być podwyższone ryzyko działania rakotwórczego i mutagennego. Kobiety ciężarne mogą być w związku z tym zagrożone poronieniem lub też urodzeniem dziecka z wadami wrodzonymi.
  2. Ogrodnicy pracują w kontakcie z wieloma, różnorodnymi substancjami chemicznymi m.in. pestycydami (fosforoorganiczne, chloropochodne, karbaminiany i in), rodentocytami, fungicydami, gazowymi i płynnymi fumigantami (m.in. dwubromoetan), herbicydami, rozpuszczalnikami (w szczególności nafta zawarta w pestycydach) itp.
Piśmiennictwo
  1. Rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U z 2003 r., Nr 169, poz. 1650 z póź.zm);
  2. Rozporządzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. Nr 69, poz.332 z póź.zm);
  3. Rozporządzenie MPiP S z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. Nr 26, poz. 313 z późn.zm.)
  4. Rozporządzenie RM z 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. Nr 114, poz. 545 z póź.zm)
  5. ROZPORZĄDZENIE MPiPS z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr.82, poz. 537);
  6. Informator - „Środki ochrony indywidualnej”. INFOCHRON. Warszawa. CIOP 2000.
 
MIKRO-BHP

Program MIKRO-BHP jest prostą w obsłudze aplikacją wyposażoną w zestaw funkcji, wspomagających  obowiązkowe czynności z zakresu bhp, zawierającą wyprofilowane branżowo kompendium wiedzy z tej dziedziny oraz instruktażowe informacje i opisy działań z zakresu prewencji wypadkowej, ułatwiające podnoszenie poziomu stanu bhp w mikrofirmach.

Ulotka informacyjna  nt. MIKRO-BHP 
Wersja DEMO programu MIKRO-BHP