Źródła ekspozycji w środowisku pracy i życia

 

 ŹRÓDŁA EKSPOZYCJI NA DRGANIA MECHANICZNE W ŚRODOWISKU PRACY
 
Wśród urządzeń i narzędzi wytwarzających drgania mechaniczne należy wyróżnić dwie grupy:
 
  • urządzenia i narzędzia, które mają za zadanie wytwarzanie drgań wykorzystywanych w procesach technologicznych takich jak rozbijanie, ubijanie, zagęszczanie itp.,
  • urządzenia i narzędzia, które wytwarzają drgania jako niepożądany czynnik dodatkowy, pogarszający ich działanie.
 
Uwzględniając podział drgań mechanicznych ze względu na sposób wnikania do organizmu, podobnie można podzielić źródła drgań w środowisku pracy na:

  • źródła drgań o działaniu ogólnym,
  • źródła drgań działających przez kończyny górne.

Źródłami drgań o działaniu ogólnym są np.:

  • podłogi, podesty, pomosty w halach produkcyjnych i innych pomieszczeniach, w których zlokalizowane są stanowiska pracy (pierwotnymi źródłami drgań są wtedy eksploatowane maszyny oraz urządzenia stacjonarne, przenośne lub przewoźne), podłoże, na którym stoi operator wprawiane w drgania przez te maszyny i urządzenia lub też przez ruch uliczny czy kolejowy,
  • platformy,
  • siedziska i podłogi środków transportu (samochodów, ciągników, autobusów, tramwajów, trolejbusów oraz pojazdów kolejowych, statków, samolotów itp.),
  • siedziska i podłogi maszyn budowlanych (np. do robót ziemnych, fundamentowania, zagęszczania gruntów).

Źródłami drgań działających na organizm człowieka przez kończyny górne (miejscowych) są głównie:

  • ręczne narzędzia uderzeniowe o napędzie pneumatycznym, hydraulicznym, spalinowym lub elektrycznym (młoty, ubijaki mas formierskich i betonu, nitowniki, wiertarki udarowe, klucze udarowe itp.),
  • ręczne narzędzia obrotowe o napędzie elektrycznym, pneumatycznym, hydraulicznym lub spalinowym (wiertarki, szlifierki, itp.),
  •  pilarki łańcuchowe,
  • ręczne narzędzia oscylacyjne o napędzie elektrycznym, spalinowym, hydraulicznym lub pneumatycznym (szlifierki, piły itp.),
  • dźwignie sterujące maszyn i pojazdów obsługiwane rękami,
  • źródła technologiczne (np. obrabiane elementy trzymane w dłoniach lub prowadzone ręką przy procesach szlifowania, gładzenia, polerowania itp.).

Niektóre narzędzia ręczne zaliczane do typowych źródeł drgań miejscowych (np. młoty, pilarki) mogą wytwarzać drgania o bardzo dużej  amplitudzie. Wówczas drgania te mogą być przenoszone przez barki na tułów i głowę, co w konsekwencji może doprowadzić do wzbudzenia drgań rezonansowych narządów wewnętrznych. W takim przypadku narzędzia ręczne są nie tylko źródłami drgań, które działają miejscowo na pracownika, lecz również są źródłami drgań o działaniu ogólnym.