Wraz z rosnącym wiekiem pracowników coraz większe znaczenie dla wykonywania pracy mają cechy charakterystyczne pracowników, odnoszące się do możliwości siłowych, zakresów ruchu w stawach, umiejętności koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz utrzymania równowagi ciała.

W artykule scharakteryzowano parametry opisujące psychofizyczne możliwości pracowników oraz sposoby pomiaru tych parametrów. Ze względu na to, że ich wartości ulegają zmianie w miarę upływu lat, mogą one stanowić podstawę dla wytycznych do projektowania stanowisk pracy dla starszych pracowników.

W artykule zaprezentowano praktyczne zastosowanie metody OCRA, służącej do oceny ryzyka podczas wykonywania czynności powtarzalnych za pomocą kończyn górnych. Dokonano oceny ryzyka pojawienia się dolegliwości mięśniowo-szkieletowych na stanowisku montażowym.
Umiejętnie wykonywana ocena obciążenia na stanowiskach pracy powtarzalnej tak, aby możliwe było identyfikowanie i redukowanie ryzyka pojawienia się dolegliwości, będących konsekwencją tej pracy, ma duże znaczenie – istnieje bowiem wiele stanowisk, na których konieczne jest powtarzanie tych samych czynności.

Praca monotypowa jest powszechna w wielu gałęziach przemysłu. Powtarzające się sekwencje ruchów angażują tylko wybrane grupy mięśniowe, co prowadzi do wzrostu poziomu obciążenia pracą. Natomiast nadmierne przeciążenie mięśni jest istotnym czynnikiem decydującym o rozwoju dolegliwości oraz schorzeń kończyn górnych. Dlatego ważne jest, aby identyfikować czynniki podnoszące poziom obciążenia oraz próbować ograniczać ich wpływ zarówno przez odpowiednio zaprojektowane stanowisko pracy, jak i organizację czasu pracy.

W artykule przedstawiono przegląd badań dotyczących rozwiązań organizacyjnych na stanowiskach pracy powtarzalnej, mających na celu poprawę warunków pracy i zminimalizowanie ryzyka pojawiania się dolegliwości bólowych oraz schorzeń mięśniowo-szkieletowych.

W artykule przedstawiono elementy wpływające na obciążenie fizyczne podczas pracy, takie jak: praca dynamiczna, obciążenie statyczne, praca powtarzalna, ręczny transport ładunków, czynności pchania i ciągnięcia ładunków.

Wskazano na sposoby ograniczenia obciążenia oraz najważniejsze elementy organizacji pracy zgodnie z zasadami ergonomii. Określono czynniki wpływające na organizację pracy w przypadku osób z niepełnosprawnością ruchową.

Przedstawiono także przykłady dostosowania stanowisk pracy do możliwości osób z niepełnosprawnością ruchową.

W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z rozwojem dolegliwości mięśniowo-szkieletowych (MSDs). Przedstawiono przyczyny rozwoju MSDs, model ich rozwoju uwzględniający ekspozycję, czyli obciążenie uwarunkowane stanowiskiem pracy; dawkę czyli obciążenie na poziomie struktur wewnętrznych, pojemność odpowiadającą możliwościom fizycznym pracownika oraz odpowiedź, która jest bezpośrednim elementem modelu, od którego zależy rozwój dolegliwości. Przedstawiono wybrane dane prezentujące  MSDs u pracowników UE (27) w różnych grupach wiekowych, wartości siły prostowania kolana w populacji osób starszych, a także zmiany w wartościach maksymalnej siły prostowania kolana, jakie objawiają się pod wpływem treningu siłowego. Jako podsumowanie przedstawiono stwierdzenie, iż przeciwdziałanie zmianom funkcjonalnym w układzie mięśniowo-szkieletowym zachodzącym wraz z wiekiem może odbywać się przez dostosowanie stanowisk pracy do możliwości osób starszych, a także za pomocą realizacji programów rehabilitacji osób starszych i z niepełnosprawnościami.

W artykule podjęto kontynuację tematyki poruszonej we wcześniejszej publikacji („BP” nr 3/2014) dotyczącej profilaktyki dolegliwości mięśniowo-szkieletowych w zakresie prowadzonych w miejscu pracy działań promujących aktywność fizyczną. Omówiono korzyści wynikające z podejmowania aktywności fizycznej, doniesienia dotyczące wysiłku fizycznego w pracy zawodowej oraz wskazówki i zalecenia dotyczące podejmowania takiej aktywności. Szczególną uwagę zwrócono na stronę praktyczną – możliwą do podejmowania na poziomie indywidualnym. W tym celu przedstawiono tygodniowy plan treningowy oraz przykłady prostych ćwiczeń fizycznych możliwych do wykonania w miejscu pracy.

W niniejszym artykule opisano problem dolegliwości mięśniowo-szkieletowych związanych z wykonywaną pracą oraz przedstawiono zalecenia dotyczące profilaktyki tych dolegliwości w zakresie aktywności fizycznej. Zaprezentowano również programy promujące aktywność fizyczną w miejscu pracy oraz omówiono ich skuteczność.

W artykule przedstawiono zjawisko starzenia się społeczeństwa oraz związane z tym problemy, a także omówiono wpływ starzenia się na procesy zachodzące w mięśniach. Zaprezentowano także sposób oceny obciążenia i zmęczenia układu mięśniowo-szkieletowego, z zastosowaniem elektromiografii powierzchniowej (EMG), uwzględniającej wiek i płeć pracownika.

W artykule zaprezentowano metodę OWAS służącą do oceny ryzyka rozwoju dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego wraz z dwoma przykładami oceny ryzyka z zastosowaniem tej metody w kontekście zapisów ustawy o emeryturach pomostowych. Przedstawiono stanowisko, które spełnia kryteria określone w ustawie o emeryturach pomostowych oraz takie, które wymagań tych nie spełnia.