PROFILAKTYKA ZAGROŻEŃ HAŁASEM INFRADŹWIĘKOWYM

W profilaktyce zagrożeń hałasem infradźwiękowym stosuje się takie same zasady jak w profilaktyce zagrożeń hałasem. Działania zmierzające do ograniczania narażenia na hałas infradźwiękowy i związanego z nim ryzyka zawodowego powinny obejmować możliwe do wprowadzenia w danej sytuacji rozwiązania techniczne i/lub organizacyjne, spełniające wymagania przepisów prawa i norm (Rys. 1).

Rys.1. Powiązanie pomiędzy rozwiązaniami prawnymi oraz technicznymi i organizacyjnymi metodami zwalczania hałasu infradźwiękowego.

Działania i środki zmierzające do ograniczenia zagrożenia hałasem infradźwiękowym powinny być stosowane zgodnie z następującym schematem: 

1. Eliminacja zagrożenia poprzez jego redukcję u źródła powstawania, 
2. Zastosowanie środków technicznych ograniczających hałas infradźwiękowy na drodze jego transmisji,
3. Wprowadzenie rozwiązań o charakterze organizacyjnym. 

 

Eliminacja zagrożenia przez jego redukcję u źródła powstawania jest rozwiązaniem technicznym przynoszącym najlepsze rezultaty, jednak nie zawsze możliwym do zrealizowania ze względów technicznych lub ekonomicznych. Podstawowe działania ograniczające hałas infradźwiękowy u źródła jego powstawania obejmują:

• stosowanie jak najcichszych procesów technologicznych,
• stosowanie jak najcichszych środków produkcji (zarówno typu jak i egzemplarza),
• ograniczanie emisji hałasu infradźwiękowego ze źródeł.

Pierwsze z wymienionych działań najlepiej jest podjąć na etapie projektowania zakładu pracy, procesu produkcyjnego i zakupu środków produkcji. Ingerowanie w proces produkcyjny lub wymiana maszyn w celu zmniejszenia zagrożenia hałasem infradźwiękowym po uruchomieniu produkcji może okazać się niemożliwa lub zbyt kosztowna. Stosowanie najcichszych procesów technologicznych może polegać na zastąpieniu jednego procesu technologicznego innym, w którym emisja hałasu infradźwiękowego jest mniejsza. Stosowanie jak najcichszych środków produkcji polega na wyborze z grupy maszyn tego samego typu maszyny o najmniejszej emisji hałasu infradźwiękowego. Niestety, w przeciwieństwie do hałasu, w przypadku infradźwiękowego producenci nie mają wymogu podawania danych dotyczących emisji hałasu infradźwiękowego, co utrudnia dokonywanie takiego wyboru.

Jeżeli nie jest możliwe ograniczenie hałasu u źródła jego powstawania należy zastosować odpowiednie środki techniczne i organizacyjne pozwalające ograniczać hałas infradźwiękowy na drodze jego rozprzestrzeniania się (transmisji), hałas infradźwiękowy docierający do człowieka (ograniczenie immisji) lub pozwalające ograniczyć ekspozycję na hałas infradźwiękowy.

Ze względu na specyfikę chałasu infradźwiękowego (wynikającą z dużej długości fali akustycznej) środki techniczne stosowane najczęściej w przypadku hałasu w zakresie słyszalnym mają małą skuteczność dla hałasu infradźwiękowego. Do ograniczania hałasu infradźwiękowego najczęściej stosuje się:

• obudowy lub kabiny dźwiękoizolacyjne o ciężkiej konstrukcji (w szczególności murowane),
• odpowiednie układy wibroizolacji i fundamentów maszyn i urządzeń,
• tłumiki hałasu w urządzeniach przepływowych.

W przypadku hałasu infradźwiękowego istotne znaczenie mogą mieć zjawiska rezonansowe pomieszczeń, konstrukcji i budynków, mogące powodować wzmacnianie hałasu infradźwiękowego. Zjawisko to może być ograniczane poprzez zastosowanie środków technicznych w postaci dodatkowych usztywnień ścian obiektów/konstrukcji.

Ograniczanie narażenia na hałas infradźwiękowy metodami organizacyjnymi polega na takich działaniach jak np. stosowanie przerw w pracy i ograniczanie czasu pracy na hałaśliwych stanowiskach, oddzielenie obszarów, w których wykonywane są prace o małej emisji hałasu infradźwiękowego od obszarów, w których wykonywane są prace o dużej emisji hałasu infradźwiękowego czy też odsunięcie człowieka od hałaśliwych procesów (robotyzacja i automatyzacja).