Pracownia Odzieży Ochronnej - Projekty
Streszczenie

Opracowanie metodyki badania i oceny odzieży ostrzegawczej wyposażonej w aktywne źródła światła

Kierownik projektu: mgr inż. Krzysztof Łężak

Streszczenie projektu:

Celem zadania było ograniczenie ryzyka i poprawa bezpieczeństwa osób pracującychw warunkach braku lub niedostatecznego oświetlenia przez opracowanie metod badańi wymagań dla odzieży o intensywnej widzialności z elementami emitującymi bezpośrednie promieniowanie widzialne.

Wykonano przegląd wyrobów tekstylnych i odzieżowych z aplikacjami aktywnych źródeł światła typu elektroluminescencyjnego i światłowodowego. Opracowano analizę stanu prawnego w zakresie możliwości stosowania odzieży ostrzegawczej z aplikacją źródeł światła bezpośredniego w obszarze zawodowym i pozazawodowym. Na tej podstawie wytypowano 4 rodzaje liniowych źródła światła do zastosowania w demonstratorach takiej odzież, tj.: światłowodów SEPOF, przewodów i taśm elektroluminescencyjnych (El wire, El tape) oraz taśm z diodami LED SMD dostępnych na rynku krajowym i zagranicznym. Przy doborze kierowano się założeniem, że cechy fizyczne oraz przenośny sposób zasilania nie może negatywnie wpływać na właściwości użytkowe i ergonomiczne wyrobów odzieżowych. Opracowano ponadto założenia do metodyki laboratoryjnych badań właściwości fotometrycznych elementów świecących, na podstawie wymagań aktualnie obowiązujących norm dotyczących odzieży ostrzegawczej i akcesoriów odblaskowych. Następnie wykonano odpowiednią do projektowanej metodyki adaptację stanowiska badawczego, będącego na wyposażeniu CIOP-PIB. W ramach niej zbudowano goniometr połączony z regulowanym pół manekinem. Umożliwia on nałożenie badanej odzieży ostrzegawczej w sposób dopasowany i wykonanie pomiarów luminancji z instalacji świecącej zamocowanej na niej pod dowolnym kątem ustawienia manekina (β ±180o) w płaszczyźnie poziomej do kierunku „obserwacji” (pomiaru luminancji przez detektor). Opracowano również założenia do metodyki badań użytkowych demonstratorów w warunkach rzeczywistych.

W odwołaniu do przyjętych wstępnie założeń konstrukcyjnych i technicznych, zaprojektowano i wykonano demonstratory odzieży ostrzegawczej z instalacją 4 wytypowanych wcześniej rodzajów źródeł światła. Demonstratory wytworzono na bazie standardowej odzieży ostrzegawczej, spełniającej wymagania normy PN-EN ISO 20471:2013 w formie ubrań (bluza plus spodnie) i kamizelek. Układy rozmieszczenia elementów świecących wykonano analogicznie do konfiguracji usytuowania taśm odblaskowych. Zgodnie z przyjętymi założeniami w ramach zadania opracowano również: metodykę laboratoryjnych badań właściwości fotometrycznych odzieży ostrzegawczej z aktywnymi elementami świecącymi, tj. pomiaru luminancji emitowanego światła, przed i po działaniu czynników zewnętrznych, oraz metodykę badań widzialności odzieży ostrzegawczej w warunkach słabego oświetlenia z udziałem obserwatorów.

Przeprowadzono laboratoryjne badania luminancji demonstratorów odzieży o intensywnej widzialności w formie kamizelek, jako wyrobów odzieżowych o potencjalnie najmniejszych powierzchniach materiału tła, materiału odblaskowego oraz stopnia rozbudowania układów elementów świecących. Na tej podstawie wyznaczono minimalne wartości luminancji (Lmin.) kamizelek z aplikacją zastosowanych 4 rodzajów źródeł światła, przy minimalnej mocy świecenia i dla 3 kątów pomiarowych (katów obserwacji), tj.: β1: (90o, 45o, 0o). Następnie przeprowadzono badania widzialności demonstratorów w warunkach rzeczywistych, metodą ankietową z udziałem 14 obserwatorów. Do badań wytypowano ulicę na terenie Łodzi, która spełniała założenia przyjętych warunków prowadzenia obserwacji, w tym oświetlenia zewnętrznego, które odpowiadało średniej ze znormalizowanych, wymaganych wartości oświetlenia obszarów roboczych. Na podstawie otrzymanych wyników badań luminancji oraz oceny widzialności demonstratorów przyjęto 2-stopniową klasyfikację odzieży ostrzegawczej wyposażonej w aktywne źródła światła w zakresie minimalnej wymaganej wartości luminancji. Na podstawie całości zrealizowanych prac i wniosków z przeprowadzonych badań opracowano kryteria oceny zawierające minimalne wymagania w zakresie fotometrycznym, konstrukcyjnym (budowy odzieży i instalacji świetlnych) i elektrycznym dla tego typu odzieży ostrzegawczej. Mogą one stanowić uzupełniającą podstawę do oceny standardowej odzieży ostrzegawczej doposażonej w elementy aktywnie świecące światłem bezpośrednim, co było jednym z głównych celów zadania.

   

Zadanie 3.G.13.Widok na wytypowany pod względem warunków oświetlenia zewnętrznego odcinek drogi, na którym przeprowadzono ocenę widzialności demonstratorów odzieży ostrzegawczej wyposażonej w aktywne źródła światła

 

Zadanie 3.G.13. Wymagania w zakresie wielkości sumarycznego wskaźnika widzialności demonstratorów odzieży z aktywnymi elementami świecącymi, wyznaczonych na podstawie obserwacji demonstratorów z 3 obligatoryjnych dystansów: 200, 400 i 600 m dla klasy widzialności 1 i z 2 obligatoryjnych dystansów: 200 i 400 m dla klasy widzialności 2

 

Wyniki realizacji zadania przedstawiono w 3 publikacjach w czasopismach o zasięgu krajowym oraz zaprezentowano  na 1 konferencji krajowej i 1 konferencji międzynarodowej, a także na 2 seminariach dla producentów odzieży ochronnej. Ponadto opracowane zalecenia do projektowania odzieży o intensywnej widzialności wyposażonej w aktywne elementy świecące dla producentów odzieży ochronnej wydano drukiem w formie broszury, a opracowane materiały informacyjne zamieszczone zostały na stronie internetowej CIOP-PIB.

 

 

 

Metodyka badania i minimalne wymagania w zakresie widzialności odzieży ostrzegawczej wyposażonej w aktywne źródła światła. Materiały informacyjne CIOP-PIB

Autor: mgr inż. Krzysztof Łężak – Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Ochron Osobistych, Pracownia Odzieży Ochronnej

2019 r.



Jednostka: Pracownia Odzieży Ochronnej

Okres realizacji: 01.01.2017 – 31.12.2019