Definicje związane z osłonami

Techniczny środek ochronny - osłona lub urządzenie ochronne.

Odległość bezpieczeństwa - minimalna odległość, w jakiej powinna być usytuowana konstrukcja ochronnaprzed strefą niebezpieczną.

Konstrukcja ochronna -techniczny środek ochronny, (np. osłona, urządzenie utrudniające dostęp) lub inna materialna przeszkoda (np. część maszyny), która ogranicza ruch ciała i/lub jego części w celu uniemożliwienia dosięgnięcia do stref niebezpiecznych

Osłona - fizyczna bariera zaprojektowana, jako część maszyny przeznaczona do zapewnienia ochrony.

Osłona stała - osłona zamocowana rozłącznie (np. śrubami, nakrętkami) lub na stałe (przez przyspawanie, nitowanie itp.) w taki sposób, że może być otwarta lub usunięta tylko z użyciem narzędzi lub przez zniszczenie zamocowań (rys.2).

Rys.2. Przykład osłony stałej

Osłona ruchoma - osłona, która może zostać otwarta bez użycia narzędzi, zwykle połączona elementami mechanicznymi (np. zawiasami lub prowadnicami) z korpusem maszyny lub innym przylegającym elementem stałym.

Osłona całkowita (obudowa) - osłona, która w położeniu zamkniętym chroni przed dostępem do strefy niebezpiecznej, otaczając ją ze wszystkich stron.

Osłona odległościowa (dystansująca) - osłona, która nie zamyka całkowicie dostępu do strefy niebezpiecznej, lecz uniemożliwia lub ogranicza ten dostęp przez swoje wymiary oraz odległość od strefy niebezpiecznej.

Osłona zmechanizowana (osłona z napędem mechanicznym) - osłona ruchoma, której ruch jest wymuszany przez siły inne niż ludzkie lub grawitacyjne.

Osłona zamykająca się samoczynnie (samonastawna, samoczynna) - osłona ruchoma, otwierana przez element maszyny (np. ruchomy stół), materiał obrabiany lub przyrząd obróbkowy w celu umożliwienia obróbki, powracająca do położenia zamkniętego po zakończeniu czynności, wskutek działania sprężyn, sił grawitacji lub innych sił zewnętrznych.

Osłona blokująca z funkcją uruchamiania (osłona sterująca) – osłona blokująca w wykonaniu szczególnym, która, skoro tylko znajdzie się w swym położeniu zamkniętym, wysyła sygnał do uruchomienia funkcji maszyny stwarzającej(-ych) zagrożenie, bez stosowania oddzielnego sterowania uruchomieniem tej funkcji

Osłona nastawna - stała lub ruchoma osłona częściowo lub w całości regulowana. Po regulacji osłona pozostaje w ustalonym położeniu do czasu następnej regulacji położenia (rys.3).

Rys.3. Przykład osłony nastawnej

Osłona blokująca - osłona sprzężona z urządzeniem blokującym, która:

−     dopóki nie jest zamknięta, uniemożliwia te niebezpieczne działania maszyny, przed którymi ma chronić,

−     inicjuje wyzwolenie funkcji zatrzymania, jeśli jest otworzona podczas wykonywania przez maszynę niebezpiecznych działań,

−     po zamknięciu umożliwia uruchomienie niebezpiecznych działań maszyny, lecz ich nie inicjuje.

Osłona blokująca z urządzeniem ryglującym - osłona sprzężona z urządzeniem blokującym
i urządzeniem ryglującym, która:

−     dopóki nie jest zamknięta i zaryglowana, uniemożliwia te niebezpieczne działania maszyny, przed którymi ma chronić,

−     pozostaje zamknięta i zaryglowana dopóki nie minie zagrożenie urazem ze strony tych niebezpiecznych działań,

−     po zamknięciu i zaryglowaniu umożliwia uruchomienie niebezpiecznych działań maszyny, przed którymi ma chronić, lecz ich nie inicjuje.

Osłona pełna (lita) - osłona całkowicie uniemożliwiająca mechaniczne przenikanie przez nią (np. bez otworów, szczelin, bądź niewykonana z siatki).

Osłona zamknięta - osłona znajduje się w położeniu zamkniętym, jeśli w położeniu tym spełnia funkcje ochronne, do których została przewidziana (np. zamknięcie dostępu do strefy niebezpiecznej, redukcja ekspozycji na hałas, promieniowanie itp.). Oznacza to w przypadku osłony stałej - zamocowanie jej do korpusu maszyny, a np. w przypadku osłony nastawnej - maksymalne zasłonięcie przez nią strefy niebezpiecznej umożliwiające prowadzenie procesu.

Osłona otwarta - osłona jest otwarta, kiedy nie jest zamknięta.

Narzędzie - klucz, wkrętak, śrubokręt lub inny środek przeznaczony do operowania częścią złączną.

Częstość dostępu - liczba przewidywanych w jednostce czasu zdarzeń, przy których wymagany jest dostęp do strefy chronionej.

Urządzenie blokujące - urządzenie mechaniczne, elektryczne lub innego rodzaju, którego celem jest uniemożliwienie realizacji funkcji maszyny stwarzających zagrożenie, w określonych warunkach (zazwyczaj dopóty, dopóki osłona nie jest zamknięta).

Urządzenie ryglujące osłonę - urządzenie, którego przeznaczeniem jest ryglowanie osłony w pozycji zamkniętej, połączone z systemem sterowania.