Na zewnętrznych stanowiskach pracy często równocześnie oddziałują naturalne promieniowanie UV oraz różne substancje chemiczne, co może powodować choroby skóry, zwane fotodermatozami egzogennymi. Wśród grup zawodowych zatrudnionych na takich stanowiskach pracy są m.in. pracownicy budowy dróg układający asfalt. Źródłem fototoksycznych substancji chemicznych na tych stanowiskach są masy bitumiczne a substancjami fototoksycznymi w niej zawartymi są fenantren i antracen. Niezbędne jest zapewnienie pracownikom odpowiednich środków ochrony, wytypowanych na podstawie przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego. W niniejszym artykule przedstawiono opracowane kryteria i metodę oceny ryzyka związanego z łącznym oddziaływaniem naturalnego promieniowania UV i czynników chemicznych. Jest to metoda szacunkowa, która opiera się na wyznaczaniu wskaźnika ekspozycji skóry na promieniowanie UV i czynniki chemiczne z wykorzystaniem odpowiednich współczynników przeliczeniowych i nie wymaga dokonywania pomiarów przez pracodawcę.

W okresie wiosenno-letnim intensywność naturalnego promieniowania UV na terenie Polski jest wysoka i stała ekspozycja zawodowa może skutkować występowaniem chorób oczu i skóry (w tym raka). Z tego względu istotne jest dokonywanie oceny ryzyka uwzględniającego ten czynnik i podejmowanie odpowiednich działań prewencyjnych. W artykule przedstawiono wyniki badań ekspozycji pracowników na naturalne promieniowanie UV i opracowaną metodę i kryteria oceny ryzyka zawodowego, które mogą być stosowane przez każdego pracodawcę bez konieczności dokonywania badań i pomiarów promieniowania UV na stanowiskach pracy. Można spodziewać się, że wprowadzenie do praktycznego stosowania opracowanej metody oceny ryzyka przyczyni się do stosowania i przestrzegania przez pracodawców podstawowych zasad ograniczania tego ryzyka a świadomość wśród pracowników zagrożeń dla zdrowia powodowanych przez nadfiolet będzie większa.

W artykule omówiono szkodliwe działanie naturalnego promieniowania nadfioletowego na skórę. Promieniowanie nadfioletowe (UV) to niewidzialne promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali od 200 do 400 nm, które – obok promieniowania podczerwonego i światła widzialnego wchodzi w skład docierającego do ziemi promieniowania słonecznego. Spośród wszystkich rodzajów promieniowania słonecznego właśnie promieniowanie nadfioletowe ma największy wpływ na organizm ludzki, a skutki jego oddziaływania na organizm człowieka mogą być zarówno korzystne, jak i bardzo szkodliwe.

W drugiej części artykułu omówiono wymagania dyrektywy 2006/25/WE dotyczącej ryzyka powodowanego przez sztuczne promieniowanie optyczne odnoszące się do informowania pracowników, ich szkolenia oraz profilaktycznych badań lekarskich i sankcji za nieprzestrzeganie ustanowionych wymagań oraz odpowiadające im przepisy polskie. Przedstawiona analiza stanowi podstawę do transpozycji dyrektywy do prawa krajowego.