ETANODINITRYL
IDENTYFIKACJA KLASYFIKACJA i OZNAKOWANIE WARTOŚCI NDS METODY OZNACZANIA WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE PIERWSZA POMOC INFORMACJE DODATKOWE
IDENTYFIKACJA
NazwaEtanodinitryl
Numer CAS460-19-5
Synonimydicyjan; cyjanogen; dinitryl kwasu szczawiowego
KLASYFIKACJA i OZNAKOWANIE
Wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP)
Klasyfikacja CLPFlam. Gas 1 (Gaz łatwopalny, kat.1), H220;
Press. Gas (Gaz pod ciśnieniem);
Acute Tox. 3*, inhal. (Toksyczność ostra, kat.3 – droga oddechowa), H331;
Aquatic Acute 1 (Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego - zagrożenie ostre, kat. 1), H400;
Aquatic Chronic 1 (Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego - zagrożenie przewlekłe, kat. 1), H410;
Oznakowanie CLP
Piktogramy GHS
Hasło ostrzegawczeNiebezpieczeństwo
Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (H)H220: Skrajnie łatwopalny gaz.
H331: Działa toksycznie w następstwie wdychania.
H410: Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki.
Zwrot wskazujący środki ostrożności (P)P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić.
P315: Natychmiast zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza.
P260: Nie wdychać pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy.
P377: W przypadku płonięcia wyciekającego gazu: Nie gasić, jeżeli nie można bezpiecznie zahamować wycieku.
P381: W przypadku wycieku wyeliminować wszystkie źródła zapłonu.
P304 + P340: W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO DRÓG ODDECHOWYCH: wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić mu warunki do swobodnego oddychania.
P403: Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu.
P405: Przechowywać pod zamknięciem.
Dodatkowe kody zwrotów
Specyficzne stężenia graniczne
WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ
NDS: 8 mg/m3
NDSCh:20 mg/m3
NDSP: -
METODY OZNACZANIA SUBSTANCJI W POWIETRZU ŚRODOWISKA PRACY
metoda zalecana przez jednostki badawczo-rozwojowe w dziedzinie medycyny pracy
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
Właściwości podstawoweMasa cząsteczkowa: 52,04
Stan skupienia w temp. 20 °C: gaz
Barwa: bezbarwny
Zapach: charakterystyczny
Temperatura topnienia: -34 °C
Temperatura wrzenia: -21 °C
Temperatura zapłonu: palny gaz
Temperatura samozapłonu: brak danych
Granice wybuchowości w powietrzu:
- dolna: 6,6% obj.
- górna: 42,6% obj.
Stężenie stechiometryczne: brak danych
Gęstość względem wody w temp. -21 °C: 0,95
Gęstość par względem powietrza: 1,8
Prężność par w temp. 20 °C: 606,54 kPa
Stężenie pary nasyconej: brak danych
Rozpuszczalność w wodzie w temp. 20 °C: 450 ml/100 ml
Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w etanolu, eterze dietylowym
Właściwości dodatkoweWspółczynnik podziału n-oktanol/woda (log Pow): 0,07
INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu - brak danych
LD50 (szczur, doustnie) - brak danych
LC50 (szczur, inhalacja) - 700 mg/m3/1 h
LD50 (królik, skóra) - brak danych

Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja toksyczna o działaniu duszącym chemicznie, wskutek hamowania oddychania tkankowego powoduje niedotlenienie tkanek, zwłaszcza ośrodkowego układu nerwowego, oraz działa drażniąco.

Drogi wchłaniania: skóra; układ oddechowy.

Objawy zatrucia ostrego: w postaci gazu powoduje ból, łzawienie, zaczerwienienie spojówek, zaczerwienienie skóry twarzy oraz bóle i zawroty głowy, podrażnienie błony śluzowej nosa, gardła, kaszel, mdłości i wymioty, ból za mostkiem, przyspieszenie czynności serca, duszność, drgawki, utratę przytomności, zatrzymanie oddechu, zapaść i zgon.

Skażenie skóry powoduje jej zaczerwienienie, ból, owrzodzenia oraz objawy jak w zatruciu inhalacyjnym.

Skażenie oczu powoduje ból, łzawienie, zaczerwienienie spojówek, owrzodzenia z ryzykiem trwałego uszkodzenia rogówki.

Objawy zatrucia przewlekłego: zaczerwienie i stany zapalne skóry, nieżyt górnych i dolnych dróg oddechowych.
PIERWSZA POMOC
Niezbędne leki: tlen, hydrokortyzon, diazepam (Relanium) w amp. po 10 mg do podawania pozajelitowego, węgiel aktywny (Carbo med.).
Odtrutki: azotyn amylu (Amylium nitrosum) w amp. - prep. Nitramyl; azotyn sodu (Natrium nitrosum) w amp. lub 4-DMAP (4-dimetyloaminofenol) w amp. po 250 mg; tiosiarczan sodu (Natrium thiosulphuricum) 30% w amp.
Leczenie przyczynowe: odblokowanie oksydazy cytochromu przez kompetycyjne związanie rodnika cyjanowego z methemoglobiną wywołaną podaniem środków methemoglobinotwórczych oraz związanie go z siarką tiosiarczanu.
Uwaga: osoba udzielająca pomocy poszkodowanemu musi nosić odpowiednią odzież ochronną (w tym rękawice).

ZATRUCIE INHALACYJNE

Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska:
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić bezwzględny spokój (bezruch) w pozycji półleżącej lub siedzącej. Chronić przed utratą ciepła. Podawać tlen, najlepiej przez maskę. Jeżeli nie ma wątpliwości, że poszkodowany uległ zatruciu cyjankiem, rozgnieść ampułkę azotynu amylu zawiniętą w gazę lub watę i podać do wdychania przez 1/2 minuty. Kontrolować ciśnienie tętnicze krwi.
Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Natychmiast wezwać lekarza.
Pomoc lekarska:
Kontynuować podawanie tlenu i pod kontrolą ciśnienia tętniczego krwi podawać dożylnie kolejno: 2-procentowy roztwór azotynu sodu - 15 ml (300 mg) w ciągu 2-4 minut (albo 1 ampułkę 4-DMAP), następnie 30-procentowy roztwór tiosiarczanu sodu - 50 ml (15 g) powoli przez 10 minut. Można powtórzyć po 5 minutach w razie braku ewidentnej poprawy.
W razie spadku ciśnienia tętniczego krwi należy podać dożylnie 300-500 mg hydrokortyzonu.
W razie wystąpienia drgawek podać dożylnie 10 mg Relanium (1 amp.)
Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR.

Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska:
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej protezy i inne ruchome ciała obce. Odessać przez cewnik strzykawką wydzielinę z nosa i jamy ustnej.
Jeżeli zatruty oddycha, podać tlen przez maskę.
Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie aparatem typu AMBU.
Jeżeli zatruty oddycha i nie ma wątpliwości, że uległ on zatruciu cyjankiem, rozgnieść ampułkę azotynu amylu zawiniętą w gazę lub watę i podać tuż pod nos do wdychania przez 1/2 minuty. Kontrolować ciśnienie krwi. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Natychmiast wezwać lekarza.
Pomoc lekarska:
Kontynuować podawanie tlenu. Jeżeli zatruty nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie aparatem typu AMBU.
Kontynuować podawanie tlenu i pod kontrolą ciśnienia tętniczego krwi podawać dożylnie kolejno: 2-procentowy roztwór azotynu sodu - 15 ml (300 mg) w ciągu 2-4 minut (albo 1 ampułkę 4-DMAP), następnie 30-procentowy roztwór tiosiarczanu sodu - 50 ml (15 g) powoli przez 10 minut. Można powtórzyć po 5 minutach w razie braku ewidentnej poprawy.
W razie spadku ciśnienia tętniczego krwi należy podać dożylnie 300-500 mg hydrokortyzonu.
W razie wystąpienia drgawek podać dożylnie 10 mg Relanium (1 amp.)
Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR.

SKAŻENIE SKÓRY

Pierwsza pomoc przedlekarska:
Zdjąć odzież, myć skórę dużą ilością wody, najlepiej bieżącej o temperaturze pokojowej. Na oparzenia założyć jałowy opatrunek
Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Natychmiast wezwać lekarza.
Pomoc lekarska:
W każdym przypadku transport do szpitala karetką reanimacyjną PR ze względu na ryzyko wystąpienia objawów ogólnych zatrucia. Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.
W razie zmian skórnych konieczna konsultacja dermatologiczna lub/i chirurgiczna. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza.

SKAŻENIE OCZU

Pierwsza pomoc przedlekarska:
Płukać oczy dużą ilością chłodnej wody, najlepiej bieżącej, około 15 minut (unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki). Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Wezwać lekarza.
Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania.
Pomoc lekarska:
W każdym przypadku transport do szpitala karetką reanimacyjną PR ze względu na ryzyko stopniowego nasilania się objawów zatrucia. Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym.
Zapewnić konsultację okulistyczną. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza okulisty
INFORMACJE DODATKOWE