Centrum Badań i Rozwoju Technik Bezpieczeństwa Procesów Pracy i Środowiska Tech-Safe-Bio

Fundusze Europejskie dla rozwoju innowacyjnej gospodarki

 

Europa się zmienia. W ostatnich latach wspieranie innowacyjności stało się jednym z priorytetów polityki gospodarczej UE. Europejczycy zdają sobie sprawę, że jest to warunek sine qua non dotrzymania kroku stawiającym na nowoczesność gospodarkom Stanów Zjednoczonych i Japonii. Na innowacyjność stawiają także Chiny, czemu wyraz dali ich przedstawiciele podczas XXV Forum Ekonomicznego 2015 w Krynicy.

Polska stara się nadążyć za tymi procesami, gdyż wciąż poziom ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w środowisku pracy wymaga poprawy (250 wypadków przy pracy tygodniowo, w tym 4 wypadki śmiertelne i ponad 2 tysiące nowych przypadków chorób zawodowych co roku). Wszystkim nam powinno zależeć, by rozwój gospodarczy nie stwarzał dodatkowych zagrożeń dla uczestników rynku pracy, gdyż w przeciwnym razie nie sposób nazwać go innowacyjnym.

Biorąc pod uwagę priorytety tematyczne europejskiego obszaru badawczego w dziedzinie bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników nakreślone przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB), jako jedna z wiodących instytucji badawczo-rozwojowych w obszarze nauk technicznych, medycznych i społecznych w obszarze bezpieczeństwa i ergonomii, dążył do utworzenia nowoczesnego ośrodka zaawansowanych badań naukowych.

Tak powstała idea utworzenia laboratoriów TECH-SAFE-BIO, odpowiadających priorytetom badawczym UE. Instytut był wnioskodawcą złożonego do MniSzW w ramach konkursu projektu pn. „Centrum Badań i Rozwoju Technik Bezpieczeństwa Procesów Pracy i Środowiska (Tech-Safe-Bio)” (POIG.02.01.00-01-088/09), współfinansowanego przez UE ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Projekt ten wpisał się w II Oś Priorytetową Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka – Infrastruktura sfery B+R, której celem jest wzrost konkurencyjności polskiej nauki dzięki konsolidacji i modernizacji infrastruktury naukowo-badawczej i informatycznej najlepszych jednostek naukowych działających w Polsce, zgodnie ze strategią Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, realizowaną przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Laboratoria Tech-Safe-Bio, funkcjonujące w strukturze CIOP-PIB, rozpoczynają działalność w 2015 r. Program prowadzonych w nich prac badawczych obejmie projektowanie i rozwój innowacyjnych metod i rozwiązań technicznych dla różnych sektorów gospodarki krajowej z ukierunkowaniem na ograniczanie negatywnych skutków oddziaływania zagrożeń fizycznych, chemicznych i biologicznych na człowieka w środowisku pracy.

Zadania naukowo-badawcze będą realizowane w 17 specjalistycznych laboratoriach (m.in. badań sprawności sensorycznej i psychoruchowej, diagnozy i adaptacji psychospołecznej, modelowania warunków oświetleniowych, badań mechanicznych maszyn i środków transportu pionowego, technik bezpieczeństwa w systemach sterowania, rzeczywistości wirtualnej, badań nanoaerozoli i bioaerozoli, markerów mikrobiologicznych, audiometrii i badań akustycznych, badań zagrożeń elektromagnetycznych i elektrostatycznych), zlokalizowanych na powierzchni ok. 6000 m2. Podejmie je zespół specjalistów – pracowników naukowych Instytutu, wzmocniony interdyscyplinarnym zespołem młodych badaczy, przewidywanych do zatrudnienia w latach 2016-2018.

Nowa infrastruktura i nowoczesna aparatura badawcza umożliwiają prowadzenie badań naukowych z wykorzystaniem zaawansowanych i unikatowych technik wspomaganych modelowaniem i symulacją komputerową oraz rzeczywistością wirtualną (VR). Laboratoria Tech-Safe-Bio są przystosowane do prowadzenia interdyscyplinarnych badań ukierunkowanych na ochronę zdrowia i bezpieczeństwo pracowników nie tylko w zakresie zagrożeń już rozpoznanych (chemicznych, mechanicznych, elektrycznych, promieniowaniem optycznym, hałasem i drganiami mechanicznymi itp.), lecz także zagrożeń nowych, takich jak nie do końca rozpoznane zagrożenia związane z polami elektromagnetycznymi oraz z nano- i biotechnologiami. Szczególną rangę będą miały także badania nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi (w laboratoriach klasy II bezpieczeństwa biologicznego).

Na nowo utworzonych stanowiskach badawczych będzie możliwe prowadzenie kompleksowej oceny możliwości psychospołecznych, psychomotorycznych, fizycznych i sensorycznych człowieka oraz jego kompetencji zawodowych. Ocena taka jest szczególnie ważna w kontekście zwiększenia aktywności zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w tym niepełnosprawnych i starszych. Planowane jest m.in. opracowywanie schematów rehabilitacji ruchowej (e-rehabilitacji), organizowanie warsztatów zawodowych (w warunkach rzeczywistych i z wykorzystaniem techniki rzeczywistości wirtualnej) i audytów obiektów, pomieszczeń i stanowisk pracy w aspekcie bezpieczeństwa i higieny pracy, tworzenie modeli ergonomicznego środowiska pracy, także z wykorzystaniem technik VR, w tym środowiska pracy dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych, którym umożliwi to pełniejsze uczestnictwo w rynku pracy.

Laboratoria Tech-Safe-Bio, wyposażone w unikalną, specjalistyczną aparaturę naukowo-badawczą, są ośrodkiem o dużym potencjale badawczym. Umożliwią znaczące poszerzenie zakresu dotychczas prowadzonych w Polsce badań naukowych, zdynamizują rozwój kadry naukowej zarówno Instytutu, jak i krajowych i zagranicznych placówek naukowych, z którymi Instytut współpracuje. Zakładana jest bowiem intensywniejsza współpraca z innymi ośrodkami, a tym samym lepsze wykorzystanie środków finansowych i infrastruktury technicznej.