Metoda oceny rozwiązań technicznych urządzeń zapewniających ograniczenie emisji promieniowania UV-C i zasady bezpieczeństwa obsługi tych urządzeń w przypadku pojawienia się człowieka w przestrzeni ich pracy

Rodzaje lamp sterylizujących UV-C

Lampy przeznaczone do dezynfekcji wnętrz promieniowaniem UV-C dostępne są w trzech rodzajach: do bezpośredniego naświetlania, lampy przepływowe i lampy dwufunkcyjne (pracują jednocześnie w trybie przepływu i naświetlania). Lampy do bezpośredniego naświetlania najbardziej zagrażają człowiekowi, bowiem promiennik UV-C nie jest w nich przesłonięty żadnym konstrukcyjnym elementem oprawy. W związku z tym wolno je stosować w pomieszczeniach tylko bez obecności człowieka. W lampach przepływowych promiennik UV-C zamknięty jest w obudowie, przez którą przepływa powietrze oczyszczone najpierw mechanicznie przez zestaw filtrów. W związku z tym, promieniowanie UV-C nie wydostaje się z takiej oprawy na zewnątrz – co zapewnia bezpieczeństwo osobom w jej pobliżu. Lampy dwufunkcyjne pracują jednocześnie w trybie przepływowym i naświetlającym (posiadają dodatkowy promiennik). W związku z tym wolno je stosować w pomieszczeniach tylko bez obecności człowieka.

Rodzaje zabezpieczeń lamp emitujących promieniowanie UV-C

W zależności od rodzaju materiału czy typu obiektu podlegającego dezynfekcji należy wybrać oprawy dopasowane do ich charakterystyki. W przypadku lamp do bezpośredniego naświetlania i dwufunkcyjnych należy zwrócić szczególną uwagę na zastosowane zabezpieczenia przed przypadkowym załączeniem promiennika UV-C ze względu na bardzo dużą szkodliwość tego promieniowania na organizm ludzki. Dostępne rodzaje zabezpieczeń obejmują:

• przycisk/przyciski na obudowie lampy lub na ścianie wewnątrz pomieszczenia przeznaczonego do dezynfekcji
• włącznik ze zwłoką czasową umożliwiającą bezpieczne opuszczenie danego pomieszczenia przez pracownika
• regulacja zwłoki czasowej włącznika
• czujnik ruchu wyłączający w sposób natychmiastowy emiter promieniowania
• regulator czasowy (timer) umożliwiający wyłączenie lampy, gdy upłynie zadany czas naświetlania
• włączanie/wyłączanie oprawy za pomocą pilota pod warunkiem zachowania pełnego bezpieczeństwa pracownika
• panel sterujący
• instrukcje głosowe

Bezpieczne korzystanie z dezynfekcji promieniowaniem UV-C można zapewnić poprzez:

• zakup opraw z promiennikiem UV-C posiadających:
  • włącznik emisji promieniowania UV-C ze zwłoką czasową niezbędną na opuszczenie pomieszczenia lub załączanych zdalnie (np. przez pilota),
  • instrukcje bezpiecznej obsługi pod względem zagrożenia promieniowaniem UV-C,
  • informację dotyczącą natężenia napromienienia promieniowaniem UV-C (typowo w odległości 1m od oprawy),
  • informacje dotyczące konserwacji oprawy (częstość czyszczenia oprawy, wymiany promienników na nowe),
  • niezbędne certyfikaty potwierdzające skuteczność działania bójczego (badania przez jednostki uprawnione),
  • etykiety informacyjne o emisji szkodliwego promieniowania UV-C i konieczności ochrony oczu i skóry;
• przestrzeganie instrukcji bezpiecznej obsługi oprawy;
• zakaz przebywania ludzi i zwierząt w pomieszczeniu dezynfekowanym bezpośrednim promieniowaniem UV-C;
• w razie konieczności wejścia do pomieszczenia z bezpośrednią emisją promieniowania UV-C należy stosować środki ochrony oczu i twarzy (przyłbicę ochronną) oraz ubranie robocze z długim rękawem, rękawice ochronne oraz szczelne nakrycie głowy;
• podczas dezynfekcji pomieszczenia drzwi i okna musza być zamknięte;
• stosowanie dodatkowych zabezpieczeń w drzwiach prowadzących do dezynfekowanego pomieszczenia, które uniemożliwią wejście do niego niepowołanych osób (np. dodatkowy zamek);
• każdorazowo po naświetlaniu należy wietrzyć pomieszczenie.