Misją Instytutu jest dzialalność naukowo-badawcza prowadząca do nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych użytecznych w kształtowaniu warunków pracy zgodnych z zasadami bezpieczeństwa pracy i ergonomii oraz ustalanie podstaw naukowych do właściwego ukierunkowywania polityki społeczno-ekonomicznej państwa w tym zakresie.
Wyszukiwanie w bazie wiedzy
Wirusowe zapalenie wątroby (WZW) to schorzenie wątroby spowodowane infekcją wirusową. Wśród wirusów mogących wywołać chorobę wątroby wyróżnić można następujące typy: A, B, C, D oraz E, przy czym najczęściej występują typy A, B oraz C.
Objawy kliniczne obejmują złe samopoczucie, ogólne osłabienie, gorączkę (objawy grypopodobne), nudności, bóle brzucha, bóle mięśni. W początkowych stadiach zakażenie może jednak przebiegać bezobjawowo. We krwi osób chorych obserwuje się podwyższoną aktywność wskaźnikowych enzymów wątroby – aminotransferazy alaninowej i asparaginianowej oraz bilirubiny, której podwyższony poziom skutkuje zażółceniem powłok skórnych (żółtaczka). W wyniku infekcji może dojść do przewlekłego, podostrego lub ostrego zapalenia wątroby, marskości wątroby, a nawet rozwoju pierwotnego raka wątroby (raka wątrobowokomórkowego).
Wirusy zapalenia wątroby typu A oraz E (HAV, HEV) przenoszone są drogą pokarmową, a więc można się nimi zarazić przez spożycie skażonego wirusem pożywienia, wody czy mleka, lub poprzez kontakt z wydzielinami osoby chorej.
Pozostałe typy wirusów zapalenia wątroby (HBV, HCV, HDV) przenoszone są drogą pozajelitową, a więc przez kontakt z krwią zakażonej osoby, kontakty seksualne, jak również przez nieodpowiednio sterylizowane narzędzia w gabinetach chirurgicznych, akupunktury, kosmetycznych, salonach piercingu lub tatuażu czy stomatologicznych. Może również dojść do zakażenia noworodka podczas porodu przez zakażoną wcześniej matkę.
Zachowania prewencyjne zapobiegające zakażeniom wirusami zapalenia wątroby obejmują dbanie o higienę rąk, spożywanie wody jedynie z pewnych źródeł (np. woda butelkowana lub przegotowana), dokładne mycie warzyw i owoców przed zjedzeniem, unikanie kontaktów seksualnych z przypadkowymi osobami. Najskuteczniejszym jednak działaniem zapobiegawczym jest szczepienie.
- przeciw wirusowi typu A (Avaxim, Havrix Junior, Havrix Adult)
- przeciw wirusowi typu B (Engerix B, Euvax B, HBvaxPRO, Hepavax-Gene TF), przy czym szczepionka przeciw wirusowi typu B chroni także przed infekcjami wirusami typu D.
Nadal nie jest dostępna szczepionka przeciw wirusowi typu C, choć na Uniwersytecie Oksfordzkim zakończyła się pierwsza faza badań klinicznych szczepionki przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu C. Ocena bezpieczeństwa i tolerancji działania szczepionki na 15 pacjentach wypadła bardzo dobrze, awyniki badań ukazały się na łamach czasopisma Science Translational Medicine..
Szczepionka przeciw wirusowi typu E została opracowana, nie jest jednak dostępna w Polsce.
Szczepienie przeciwko WZW A zalecane jest u osób z grupy podwyższonego ryzyka: osób podróżujących do krajów ze zwiększoną częstością występowania choroby (np. kraje basenu Morza Śródziemnego, Afryka, Azja, Ameryka Środkowa i Południowa), osób narażonych na kontakt z chorymi (np. pracujących w placówkach służby zdrowia), osób z przewlekłymi chorobami wątroby lub nadużywających alkoholu.
Od 1994 roku wszystkie noworodki urodzone w Polsce są objęte programem obowiązkowych szczepień przeciw WZW typu B. Szczepienie takie odbywa się w pierwszej dobie życia.
W 1990 roku szczepieniami profilaktycznymi objęto także pracowników służby zdrowia, studentów uczelni oraz szkół medycznych. Szczepienie zaleca się również pacjentom przygotowywanym do zabiegów operacyjnych, a także osobom mającym bliski kontakt z zakażonymi wirusem HBV.
Aby sprawdzić czy dana osoba była szczepiona przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby należy wykonać badanie na obecność przeciwciał odpornościowych:
- przeciwciała anty-HAV IgG – obecność przeciwciał świadczy o nabytej odporności przeciwko WZW A lub przebytej chorobie;
- przeciwciała anty-HBs – obecność przeciwciał w ilości powyżej 100 mIU/ml świadczy o odporności na zakażenie wirusem HBV nabytej w wyniku szczepienia lub przebytej choroby.