Zaufanie społeczne a zachowania niebezpieczne w miejscu pracy

Kierownik projektu: dr Szymon Ordysiński

Streszczenie projektu:

Celem projektu była weryfikacja związku zaufania pracowników z podejmowaniem zachowań niebezpiecznych.

W ramach zakresu prac przeprowadzono studia literaturowe, w ramach których przeprowadzono konceptualizację pojęcia zaufania społecznego. W ramach eksplikacji problematyki badawczej dokonano również analizy wyników badań techniką desk research oraz statystycznej analizy danych zastanych z różnorodnych badań, polskich i międzynarodowych. Analizy te wykazały, że mieszkańcy Polski mają jeden z najniższych poziomów zaufania wśród mieszkańców Europy. Potwierdziły również, że najniższe zaufanie mają osoby w trudnej sytuacji życiowej oraz pracujące w warunkach zagrożenia dla życia i zdrowia. W ramach analiz zweryfikowano także związek zaufania społecznego z podejmowaniem zachowań ryzykownych oraz zachowań niezgodnych z powszechnie obowiązującymi oczekiwaniami, tj. normami i wzorami zachowań,  jak również akceptacją zachowań nieobywatelskich.

Opracowano kwestionariusz ankiety i zrealizowano badanie mające na celu weryfikację związku zaufania z podejmowaniem zachowań niebezpiecznych w miejscu pracy. Badanie przeprowadzono wśród 883 pracowników, zatrudnionych w różnych przedsiębiorstwach, prowadzących działalność o zróżnicowanym charakterze, z wyłączeniem pracy biurowej.

W przeprowadzonym badaniu zaufanie pracowników do kierownictwa zmierzono jako wieloelementowy konstrukt, składający się z 6 odrębnych wymiarów, określonych przez kluczowe czynniki decydujące o powierzeniu zaufania danej osobie, czyli tzw. źródła zaufania. Konfirmacyjna analiza wyników badania, przeprowadzona na podstawie modelowania równań strukturalnych, wykazała, że tak przeprowadzony pomiar zaufania okazał się być rzetelny i trafny. Wyniki analizy pozwoliły potwierdzić, że największy wpływ na decyzję o zaufaniu kierownictwu wywierają wymiary związane z oceną jego wiarygodności. Natomiast mniejsze znaczenie dla zaufania mają indywidualne predyspozycje pracownika do powierzenia zaufania.

W ramach analizy wyników przeprowadzonego badania w 3. Etapie projektu opracowano 4 modele ścieżkowe SEM, które kompleksowo wyjaśniają wpływ zaufania w przedsiębiorstwie na bezpieczeństwo pracy. Przede wszystkim opracowano model, który potwierdza pozytywny wpływ zaufania w przedsiębiorstwie na przeciwdziałanie występowaniu niebezpiecznych zdarzeń, takich jak ryzykowne zachowania i zdarzenia wypadkowe. W wyniku innego modelu odkryto, że zaufanie przeciwdziała występowaniu tego typu zdarzeniom przez wywieranie pozytywnego wpływu na postawy pracowników wobec bezpieczeństwa i higieny pracy. W kolejnych modelach potwierdzono, że ocena efektów działań kierownictwa w organizowaniu BHP w przedsiębiorstwie jest silnie związana z poziomem zaufania oraz że zmienne te wywierają wspólny, interakcyjny wpływ na bezpieczeństwo w przedsiębiorstwie. Analiza efektu interakcji wykazała, że zaufanie wzmacnia pozytywne oddziaływanie na postawy pracowników organizowania BHP. Pracownicy ufający, skutecznemu w organizowaniu BHP, kierownictwu chętniej wykonują polecenia kierownictwa i chętniej współpracują w tym obszarze, wykazują większą inicjatywę i odpowiedzialność oraz rzadziej podejmują niebezpieczne zachowania.

Projekt IV.N.02. Interakcyjny wpływ zaufania pracowników do kierownictwa na związek pomiędzy działaniami kierownictwa w organizacji bhp i postawami pracowników w obszarze bhp – model analizy ścieżek Na podstawie przeprowadzonych w ramach projektu badań i analiz opracowano materiały informacyjne na temat związku zaufania społecznego z podejmowaniem zachowań niebezpiecznych oraz rekomendacje działań wzmacniających zaufanie społeczne.

Wyniki projektu przedstawiono w 2 publikacjach w czasopismach o zasięgu krajowym i 1 publikacji przygotowanej do czasopisma o zasięgu krajowym oraz zaprezentowano na 4 konferencjach krajowych i 1 konferencji międzynarodowej. 

Jednostka: Pracownia Zarządzania i Oceny Ryzyka

Okres realizacji: 01.01.2017 – 31.12.2019