Wykaz Projektów
Streszczenie

Ocena związku psychospołecznych warunków pracy i cech osobowościowych pracowników z organizacyjną i indywidualną kulturą bezpieczeństwa w przedsiębiorstwach transportu drogowego

Kierownik projektu: mgr Andrzej Najmiec

Streszczenie projektu:

 

Projekt IV.B.05: Ocena związku psychospołecznych warunków pracy i cech osobowościowych pracowników z organizacyjną i indywidualną kulturą bezpieczeństwa w przedsiębiorstwach transportu drogowego

Okres realizacji:

1.01.2011 31.12.2013

Zadanie/etap 3.:

Analiza statystyczna wyników badań i opracowanie zasad promocji wysokiej kultury bezpieczeństwa na bazie kształtowania psycho-społecznych warunków pracy. Przygotowanie i weryfikacja materiałów szkoleniowych. Szkolenia, referaty i publikacja

Główny wykonawca:

mgr Andrzej Najmiec – Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Ergonomii

Celem projektu było określenie organizacyjnych i psychospołecznych warunków pracy warunkujących wzrost kultury bezpieczeństwa w firmach transportowych. Wyniki pozwoliły na opracowanie wytycznych i zaleceń dla pracodawców i pracowników w zakresie tworzenia wysokiej kultury bezpieczeństwa powiązanej z kształtowaniem korzystnych psychospołecznych warunków pracy.

W ramach projektu:

–     opracowano hipotetyczny model badawczy

–     przeprowadzono badania 604 pracowników transportu drogowego, w tym 542 reprezentantów grupy przewozu pasażerskiego (PP) oraz 62 przedstawicieli transportu towarowego (TT)

–     przeprowadzono ocenę frekwencji wyników i analizę związku między wybranymi zmiennymi kontrolowanymi w badaniach oddzielnie w grupach PP i TT

–     zaktualizowano normy stenowe kwestionariusza „Psychospołeczne Warunki Pracy” w odniesieniu do grupy zawodowej kierowców

–     oceniono zależności pomiędzy psychospołecznymi warunkami pracy,  kulturą bezpieczeństwa i cechami osobowości pracowników.

W analizie korelacyjnej do najważniejszych wyników w grupie przewozu pasażerskiego (PP) należały:

–     korelacje dodatnie pomiędzy kontrolą w pracy, wsparciem społecznym, dobrostanem pracowników ze wszystkimi wskaźnikami kultury bezpieczeństwa w przedsiębiorstwie

–     korelacje ujemne pomiędzy samooceną postaw agresywnych i aspołecznych z oceną wsparcia społecznego od przełożonych i współpracowników oraz poziomem samopoczucia

–     korelacje dodatnie między postawami agresywnymi i aspołecznymi na drodze z poziomem ekstrawersji oraz ujemne z otwartością na doświadczenie i ugodowością

–     korelacje dodatnie między postawami empatycznymi i prospołecznymi na drodze z ugodowością pracowników.

W grupie transportu towarowego (TT) do najważniejszych związków należały:

–     korelacje ujemne postaw i zachowań agresywnych na drodze z samopoczuciem pracowników

–     korelacje ujemne między ilością doświadczeń wypadkowych a poczuciem kontroli poznawczej

–     korelacje ujemne między doświadczeniami wypadkowymi a zaangażowaniem kierownictwa i partycypacją pracowników oraz stosunkami między pracownikami i ich związkiem z firmą. Ważnym wnioskiem jest, że obydwa korelaty wypadkowości odnoszą się do społecznych aspektów pracy.

Analizy statystyczne weryfikujące hipotezy badawcze pokazały wzajemne oddziaływanie poziomu poczucia wpływu pracowników na swoją pracę (kontroli), odczuwanego wsparcia społecznego (głównie od przełożonych) na kulturę bezpieczeństwa panującą w przedsiębiorstwach transportu drogowego. Kultura bezpieczeństwa natomiast jest skorelowana ujemnie z zachowaniami negatywnymi pracowników, przejawiającymi się w zachowaniach agresywnych i postawach aspołecznych, oraz skorelowana dodatnio z zachowaniami empatycznymi i postawami prospołecznymi. Zachowania te mają również uwarunkowania w cechach indywidualnych pracowników. Wszystkie kontrolowane cechy osobowości korelowały (dodatnio lub ujemnie) z zachowaniami agresywnymi i postawami aspołecznymi, natomiast z zachowaniami empatycznymi i postawami prospołecznymi korelowały dodatnio cechy ugodowości i sumienności oraz ujemnie – neurotyczności.

Wyniki projektu przedstawiono w 4  publikacjach: 2 o zasięgu krajowym i 2 o zasięgu międzynarodowym oraz zaprezentowano na 3 konferencjach krajowych i 2 międzynarodowych, w 20 referatach. Ponadto przygotowano materiały informacyjno-szkoleniowe.

 

Projekt IV.B.05. Weryfikowany model badawczy



Jednostka: Pracownia Psychologii Społecznej

Okres realizacji: 01.01.2011 – 31.12.2013