Oddziaływanie szkodliwych substancji chemicznych, uwalnianych podczas pożarów, powoduje

narażenie zdrowia strażaków. Substancje te – zwłaszcza wielopierścieniowe węglowodory aro-

matyczne, lotne związki organiczne oraz substancje per- i polifluoroalkilowe – mogą zwiększać

ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe, co potwierdzają liczne badania. Substancje

chemiczne występujące w warunkach pożaru osadzają się w postaci zanieczyszczeń na ze-

wnętrznej powierzchni odzieży ochronnej strażaka i przedostają się do wewnętrznych warstw.

Z tego względu po przeprowadzonych działaniach ratowniczych odzież ochronna wymaga

odpowiedniego czyszczenia, które pozwala na usunięcie znacznej ilości substancji chemicznych

oraz zapobiega ich oddziaływaniu na skórę i układ oddechowy. W artykule scharakteryzowano

narażenie strażaków na substancje chemiczne (będące produktami spalania i emitowane podczas

pożarów) oraz opisano proces czyszczenia odzieży ochronnej z zanieczyszczeń chemicznych.

W zakresie obowiązków straży pożarnej są m.in. działania operacyjne związane ze zdarzeniami radiacyjnymi, w tym polegające na: identyfikacji źródła zagrożenia, ratowaniu ludzi, zwierząt i mienia, zabezpieczeniu terenu i wstępnej dekontaminacji skażonego terenu. Podczas wykonywania tych czynności konieczne jest stosowanie środków ochrony indywidualnej, które mają zapewnić wysoki stopień bezpieczeństwa strażakom. Takie środki mogą być wielokrotnie narażone na oddziaływanie szkodliwego promieniowania jonizującego i innych szkodliwych związków chemicznych związanych z zaistniałym zdarzeniem. Działanie promieniowania jonizującego na materiały polimerowe i tekstylne wywołuje pierwotne i wtórne procesy fizykochemiczne, prowadzące do nieodwracalnych zmian chemicznych, które mogą wpływać na właściwości ochronne tych materiałów. Dlatego z punktu widzenia bezpieczeństwa pracowników straży pożarnej istotne jest ustalenie wpływu promieniowania i procedur związanych z dekontaminacją na zachowanie skuteczności działania środków ochrony indywidualnej.

DOI: 10.54215/BP.2024.5.12.Adamus-Wlodarczyk