W artykule przedstawiono zagadnienie wykorzystania rzeczywistości wirtualnej do badania wpływu przemysłowego robota współpracującego na pracownika, w szczególności wywołany bliską obecnością robota niepokój. Opisano procedurę badań obejmującą symulację w rzeczywistości wirtualnej współpracy z robotem przy montażu elementów silników. Przedstawiono narzędzia kwestionariuszowe planowane do użycia w trakcie badań z ochotnikami oraz wyniki badań pilotażowych. Wyniki właściwych badań opisane zostaną w drugiej części artykułu.

DOI: 10.5604/01.3001.0014.4471

W artykule zaprezentowano przegląd danych literaturowych, które obrazują skutki narażenia zawodowego na wybrane metale oraz rozpuszczalniki organicznego pochodzenia. Zarówno prezentowane w tekście ołów, rtęć i kadm, jak i opisywane rozpuszczalniki to substancje, które występują wciąż często w środowisku pracy, zwłaszcza w przemyśle, chociażby w branżach: recyklingowej, kosmetycznej, tekstylnej czy elektronicznej, żeby wymienić tylko kilka przykładów. Narażenie zawodowe na obie te grupy związków chemicznych, które przekracza wartości referencyjne, wywołuje poważne skutki zdrowotne – m.in. w odniesieniu do płodności i rozrodczości, ale i takie, które mogą się ujawnić dopiero po wielu latach.

DOI: 10.5604/01.3001.0014.3880

W 2018 r. na drgania mechaniczne narażonych było w Polsce 13140 pracowników. Długotrwała ekspozycja na drgania mechaniczne przenoszone przez kończyny górne (hand-transmitted vibration – HTV) wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju dolegliwości o etiologii naczyniowej, nerwowej oraz ze strony układu kostno-szkieletowego. Zespół tych objawów nazywany jest zespołem wibracyjnym (hand-arm vibration syndrome HAVS) lub chorobą wibracyjną. W 2018 r. zespół wibracyjny stwierdzono w 17 przypadkach, co stanowiło 0,8% wszystkich rejestrowanych chorób zawodowych w naszym kraju.

Obraz kliniczny zespołu wibracyjnego jest niespecyficzny i może obejmować zarówno zaburzenia czynnościowe, jak i organiczne. W obrazie klinicznym rozróżnia się postać: naczyniowo-nerwową, kostno-stawową i mieszaną zespołu wibracyjnego. Pierwsze symptomy pojawiają się dość wcześnie, najczęściej nie są jednak początkowo zbyt uciążliwe i mogą zostać przeoczone. Dlatego też ważne jest skrupulatne monitorowanie parametrów środowiska pracy oraz stosowanie profilaktyki, zarówno na poziomie technicznym, jak i w postaci przewidzianych przepisami prawa pracy badań wstępnych i okresowych pracowników zatrudnionych w narażeniu na wibrację miejscową.

DOI: 10.5604/01.3001.0014.4472

W artykule przedstawiono propozycje rozszerzenia i zmian zakresu badań parametrów sprzętu ochrony układu oddechowego, mających bezpośrednie przełożenie na ergonomię jego stosowania. Uwzględniono badania eksploatacyjne, opór oddychania, zawartość dwutlenku węgla w powietrzu wdychanym i ograniczenie pola widzenia. Zaproponowano wprowadzenie nowego parametru – pracy oddychania, która ma bezpośrednie przełożenie na podział sprzętu na klasy związane z ciężkością prac, dla których dany typ sprzętu jest przeznaczony. Zaproponowano również listę kontrolną umożliwiającą obecnym użytkownikom sprzętu ochrony układu oddechowego weryfikację podstawowych elementów wpływających na komfort użytkowania tego sprzętu. 

DOI: 10.5604/01.3001.0014.4473