Urządzenia rzeczywistości wirtualnej (VR) i rozszerzonej (AR) coraz częściej są stosowane nie tylko do celów rozrywkowych, lecz także jako elementy wspomagające szkolenia czy rehabilitację. Biorąc pod uwagę rozwój tej technologii w ostatnich latach, można sądzić, że w najbliższej przyszłości te urządzenia staną się częścią niektórych miejsc pracy. W celu zapewnienia bezpieczeństwa pracowników używających urządzeń wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości należy się jednak upewnić, że nie stworzą one zagrożenia dla ludzkiego zdrowia, a zwłaszcza nie spowodują uszkodzeń oczu lub zaburzeń rytmu okołodobowego, związanych z promieniowaniem optycznym emitowanym przez wyświetlacze.

DOI: 10.54215/BP.2021.9.1

W artykule dokonano analizy potencjalnych zagrożeń wynikających z emisji promieniowania nadfioletowegooraz przedstawiono kryteria oceny zagrożenia tym promieniowaniem. Scharakteryzowano źródła promieniowania – elektryczne promienniki oraz technologiczne źródła promieniowania UV. Następnie przedstawiono wyniki oceny ryzyka zawodowego dla przykładowych stanowisk pracy, na których występuje ekspozycja pracowników na promieniowanie UV.

DOI: 10.5604/01.3001.0014.8772

Rozszerzona wersja artykułu

W artykule omówiono sposoby określania lub wyliczania wartości maksymalnej dopuszczalnej ekspozycji (MDE) oka i skóry na promieniowanie laserowe oraz znaczenie tych wartości w ocenie ryzyka związanego z narażeniem człowieka na przypadkową ekspozycję promieniowaniem laserowym. Omówiono opracowane algorytmy do wyznaczania MDE, bazujące na wytycznych określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z  6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Zaprezentowano również przykłady obliczeń przeprowadzonych z wykorzystaniem algorytmów, wskazując na znaczenie MDE w ocenie ryzyka związanego z narażeniem człowieka na przypadkową ekspozycję promieniowania laserowego.

DOI: 10.5604/01.3001.0014.6642

W okresie wiosenno-letnim intensywność naturalnego promieniowania UV na terenie Polski jest wysoka i stała ekspozycja zawodowa może skutkować występowaniem chorób oczu i skóry (w tym raka). Z tego względu istotne jest dokonywanie oceny ryzyka uwzględniającego ten czynnik i podejmowanie odpowiednich działań prewencyjnych. W artykule przedstawiono wyniki badań ekspozycji pracowników na naturalne promieniowanie UV i opracowaną metodę i kryteria oceny ryzyka zawodowego, które mogą być stosowane przez każdego pracodawcę bez konieczności dokonywania badań i pomiarów promieniowania UV na stanowiskach pracy. Można spodziewać się, że wprowadzenie do praktycznego stosowania opracowanej metody oceny ryzyka przyczyni się do stosowania i przestrzegania przez pracodawców podstawowych zasad ograniczania tego ryzyka a świadomość wśród pracowników zagrożeń dla zdrowia powodowanych przez nadfiolet będzie większa.

W artykule omówiono szkodliwe działanie naturalnego promieniowania nadfioletowego na skórę. Promieniowanie nadfioletowe (UV) to niewidzialne promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali od 200 do 400 nm, które – obok promieniowania podczerwonego i światła widzialnego wchodzi w skład docierającego do ziemi promieniowania słonecznego. Spośród wszystkich rodzajów promieniowania słonecznego właśnie promieniowanie nadfioletowe ma największy wpływ na organizm ludzki, a skutki jego oddziaływania na organizm człowieka mogą być zarówno korzystne, jak i bardzo szkodliwe.

W drugiej części artykułu omówiono wymagania dyrektywy 2006/25/WE dotyczącej ryzyka powodowanego przez sztuczne promieniowanie optyczne odnoszące się do informowania pracowników, ich szkolenia oraz profilaktycznych badań lekarskich i sankcji za nieprzestrzeganie ustanowionych wymagań oraz odpowiadające im przepisy polskie. Przedstawiona analiza stanowi podstawę do transpozycji dyrektywy do prawa krajowego.