Muzykolog

 MUZYKOLOG

 

1. Informacje ogólne

 

   Głównym zadaniem muzykologa jest opracowywanie źródeł muzycznych utrwalonych graficznie lub dźwiękowo. Szczegółowy zakres obowiązków zależy od zajmowanego stanowiska.

   Naukowiec i pracownik dydaktyczny badają i interpretują muzykę we wszystkich aspektach: źródłoznawczym (badanie i interpretacja źródeł muzycznych), historycznym (historia muzyki), systematycznym (teoria, estetyka itp.), etnologicznym (badanie muzyki ludowej oraz muzyki kultur pozostających poza oddziaływaniem muzyki zachodnioeuropejskiej) i interdyscyplinarnym (badanie i interpretacja muzyki poprzez pryzmat innych nauk). Wyniki badań są przedstawiane w formie pisemnej (publikacje naukowe, książki, doktorat, habilitacja) oraz podczas wykładów, odczytów i referatów wygłaszanych podczas sesji naukowych, seminariów i konferencji. Pracownik naukowo-dydaktyczny jest zobligowany do ciągłego podnoszenia swoich kwalifikacji i poszerzania wiedzy. Ponadto prowadzi zajęcia i wykłady dla studentów.

    Redaktor wydawnictw i edycji muzycznych o profilu naukowym nadaje tekstom jednolitą formę edycyjną, wykonuje korektę, a także przeprowadza rzeczową ocenę przygotowanych do druku materiałów. Redaktorzy tzw. krytycznych wydań (np. spuścizny muzycznej danego kompozytora) podejmują badania o charakterze źródłowym i historycznym, aby dotrzeć do oryginalnej, autorskiej wersji dzieła.

    Muzykolodzy archiwiści, bibliotekarze i muzealnicy zajmują się gromadzeniem, opracowywaniem i udostępnianiem zbiorów. Owocem pracy archiwisty i bibliotekarza bywają publikacje katalogów podających m.in. informacje o rodzaju i miejscu przechowywania cennych źródeł muzycznych. Muzykolog muzealnik prowadzi także działalność wystawienniczą, zajmuje się prezentowaniem ciekawych i cennych zabytków.

Redaktorzy czasopism lub programów radiowo-telewizyjnych, krytycy publicyści przygotowują artykuły lub programy o tematyce muzycznej, prezentują wykonawców, kompozytorów, przeprowadzają wywiady z osobistościami świata muzycznego, informują o wydarzeniach muzycznych, prezentują i oceniają koncerty, publikacje książkowe i płytowe. Są pomostem pomiędzy specjalistami a miłośnikami muzyki.

Redaktorzy w studiach nagrań uzgadniają wykonawców i repertuar nagrania dla celów archiwalnych, upowszechnieniowych i komercyjnych, opracowują lub zamawiają teksty towarzyszące edycji i nadzorują ją.

   Animatorzy życia muzycznego organizują różnego rodzaju koncerty, kursy, konkursy, a także konferencje. Współpracują z wykonawcami i naukowcami. Negocjują i ustalają stronę organizacyjną przedsięwzięć, zapewniają odpowiednią reklamę.

    Praca muzykologa ma zazwyczaj charakter indywidualny, ale niekiedy wymaga kontaktów z ludźmi.

Zwykle muzykolog pracuje w pomieszczeniu biurowym, często we własnym domu lub pracowni. Zależnie od stanowiska może pracować w bibliotece, archiwum, w salach muzealnych, studiach nagraniowych, salach koncertowych i wykładowych.

    Najczęściej muzykolog nie ma stałych godzin pracy. W zależności od stanowiska i miejsca pracy swoje obowiązki może wykonywać w godzinach rannych lub popołudniowych, często także w dni ustawowo wolne od pracy. Charakter pracy wymaga częstych wyjazdów, zarówno krajowych, jak i zagranicznych.

 

2. Wymagania

 

   Muzykolog powinien charakteryzować się samodzielnością, samodyscypliną i umiejętnością organizacji pracy, dobrą pamięcią, umiejętnością logicznego myślenia, dokładnością i zdolnością koncentracji uwagi. W pracy muzykologa przydatna jest umiejętność nawiązywania kontaktów. Ważna jest szeroka wiedza z zakresu muzyki – badanie i interpretacja. Powinien charakteryzować się także pasją badawczą oraz umiejętnością przekazywania wiedzy.

Praca muzykologa należy do prac lekkich. W tym zawodzie istotne znaczenie ma sprawność narządu słuchu.

 

3. Czynniki utrudniające zatrudnienie w zawodzie

 

   Czynnikiem utrudniającym pracę w zawodzie są znacznego stopnia dysfunkcje w zakresie narządu słuchu, które nie mogą być skorygowane aparatem słuchowym (osoby głuche i głuchonieme).

   Dla wykładowcy i nauczyciela akademickiego utrudnieniem mogą być schorzenia strun głosowych, niska ekspresja werbalna i wady wymowy.

 

4. Możliwość zatrudnienia w zawodzie osób z niepełnosprawnością

 

4.1. Osoby z dysfunkcją narządu ruchu

   Istnieje możliwość zatrudnienia na stanowisku muzykologa osób z niewielką lub znaczną dysfunkcją kończyn górnych, w tym jednoręcznych, po identyfikacji indywidualnych barier i racjonalnym dostosowaniu technicznych i organizacyjnych warunków środowiska pracy oraz stanowiska pracy.

   Osoby z dysfunkcją kończyn dolnych, w tym osoby na wózkach inwalidzkich, mają możliwość wykonywania zawodu na wybranych stanowiskach pracy, pod warunkiem zadbania o odpowiednie dostosowanie stanowiska pracy. Wymagane jest wówczas takie ograniczenie lub zmodyfikowanie zakresu pracy, aby zadania mogły być wykonywane w pozycji siedzącej.

   Osoby poruszające się na wózkach mogą napotkać problemy w pracy w terenie ze względu na fakt, iż nie wszystkie obiekty czy miejsca związane z wykonywaniem pracy są pozbawione barier architektonicznych.

 

4.2. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

   Osoby słabowidzące, których dysfunkcja narządu wzroku może być skorygowana dzięki zastosowaniu odpowiednich szkieł optycznych lub soczewek kontaktowych zapewniających ostrość wzroku oraz odpowiednich przyrządów optycznych, mogą pracować w tym zawodzie. Dostępne udogodnienia techniczne pozwalają na zatrudnienie także osób niewidzących.

 

4.3. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

    Zawód muzykologa mogą wykonywać osoby charakteryzujące się sprawnością narządu słuchu, dlatego możliwe jest zatrudnienie osób, których dysfunkcja może zostać skorygowana aparatem słuchowym. Warunkiem jest dostosowanie środowiska i stanowiska pracy.

 

4.4. Osoby z dysfunkcją sfery psychicznej

    Osoby z chorobami psychicznymi mogą pracować w zawodzie pod warunkiem, że praca, poza wyjątkowymi sytuacjami (wyjazdy, sytuacje kryzysowe w firmie), nie zaburza rytmu dnia i nocy pracownika i zachowana jest zasada równego traktowania pracowników.

 

4.5. Osoby z epilepsją

   Osoby cierpiące na epilepsję mogą wykonywać zawód, na wybranych stanowiskach pracy, po uzyskaniu akceptacji lekarza specjalisty, pod warunkiem, że napady padaczkowe występują sporadycznie, są sygnalizowane przez aurę, występują głównie wieczorem lub w nocy, nie powodują zbytniego zmęczenia i stosunkowo szybko następuje regeneracja sił po ich wystąpieniu, a przebieg choroby nie prowadzi do charakteropatii padaczkowej.

    Osoby z epilepsją mogą być zatrudnione warunkowo, po racjonalnym ograniczeniu zakresu zadań do sytuacji, w których możliwy jest stały nadzór i ewentualna szybka pomoc, a stanowisko pracy nie stwarza potencjalnych zagrożeń w razie emisji choroby.

Zalecana jest praca spokojna, w zespole.

 

5. Potrzeba przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości osób z niepełnosprawnością

 

5.1. Osoby z dysfunkcją narządu ruchu

 

Osoby z dysfunkcją kończyn górnych

    Osoby z niewielką i znaczną dysfunkcją kończyn górnych mogą potrzebować ograniczenia lub eliminacji zadań wymagających dużej sprawności rąk i palców oraz zastosowania indywidualnych pomocy technicznych usprawniających pracę biurową czy obsługę urządzeń. Osobom z dysfunkcją jednej kończyny górnej mogą być potrzebne pomoce techniczne (ortezy, protezy), ułatwiające lub umożliwiające im pracę, w tym obsługę komputera. Obecny stan technologiczny dotyczący dostosowywania sprzętu komputerowego do potrzeb osób ze znacznymi dysfunkcjami kończyn górnych pozwala na korzystanie z niego osobom z porażeniami i przykurczami. Dostosowanie może dotyczyć obsługi specjalnej klawiatury komputerowej z nakładką ograniczającą, dużymi klawiszami czy dotykowej, a także myszy z dużymi trackballami.

  Polecana jest praca organizacyjna, naukowa lub publicystyczna w czasopismach naukowych i popularnonaukowych.

 

Osoby z dysfunkcją kończyn dolnych

   Dla osób z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych, jeżeli jest to możliwe, należy tak zorganizować pracę oraz ograniczyć zakres zadań, aby część z nich mogła być wykonywana w pozycji siedzącej lub w pozycji stojącej z podparciem bioder i pleców.

   Osoby poruszające się o kulach, mogą potrzebować zainstalowania uchwytów i poręczy ułatwiających wstawanie i podpieranie w czasie stania. Kolejna możliwa adaptacja to dostosowanie wielkości stanowiska pracy i wysokości blatów biurka do indywidualnych potrzeb oraz umieszczenie wykorzystywanych urządzeń i narzędzi pracy w zasięgu rąk pracownika. Również siedzisko należy przystosować do indywidualnych potrzeb pracownika z niepełnosprawnością (regulowana wysokość, uchylne siedzisko, regulowany podnóżek, blokada kół, regulowane lub indywidualnie profilowane oparcie, regulowane i odchylane podłokietniki).

   W przypadku osób poruszających się na wózkach inwalidzkich jest wymagana likwidacja barier architektonicznych w miejscu i środowisku pracy. Ciągi komunikacyjne powinny być wystarczająco szerokie, bez elementów wolno stojących i pozbawione progów, również drzwi do pomieszczeń i wind powinny mieć odpowiednią szerokość. Konieczna jest likwidacja barier architektonicznych w drodze do zakładu pracy. W miejscu pracy jest potrzebne powiększenie przestrzeni manewrowej wokół stanowiska pracy oraz dostosowanie wielkości stanowiska pracy, wysokości blatu biurka i przestrzeni pod blatem do indywidualnych potrzeb, a także zapewnienie dostępności wykorzystywanych urządzeń, narzędzi pracy i materiałów w zasięgu rąk, na odpowiedniej wysokości, bez konieczności manewrowania wózkiem. Należy zapewnić częściowe lub całkowite wyeliminowanie zadań i czynności wymagających dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej.

Polecana jest praca naukowa lub publicystyczna w czasopismach naukowych oraz popularnonaukowych.

 

5.2. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

    Wskazane jest zapewnienie odpowiednich szkieł optycznych czy soczewek kontaktowych korygujących wadę wzroku. Pomocne może być odpowiednie oświetlenie stanowiska pracy, zastosowanie dodatkowych powiększających przyrządów optycznych (lupy, lunety, monookulary), przygotowanie kontrastowego (ciemnego) tła biurka, eliminacja potencjalnych źródeł olśnienia (matowe powierzchnie), wprowadzenie kontrastowej kolorystyki wyposażenia względem wnętrza pomieszczenia. Dla osób pracujących na komputerze pomocne będzie specjalne oprogramowanie (np. edytory tekstu powiększające litery i grafikę).

    Najnowsze ułatwienia techniczne pozwalają na zatrudnienie w tym zawodzie, na wybranych stanowiskach pracy, także osób niewidzących – jest to możliwe dzięki zastosowaniu np. syntezatora mowy w komputerze, skanera, monitora dotykowego, klawiatury brajlowskiej, drukarki brajlowskiej, notatnika brajlowskiego lub dźwiękowego, oprogramowania umożliwiającego wydawanie poleceń głosem czy zastąpienie oznaczeń graficznych sygnałami dźwiękowymi. Wskazane jest takie zmodyfikowanie lub ograniczenie wykonywanych czynności, aby nie wymagały sprawności narządu wzroku. Pomocna jest stała lokalizacja przedmiotów i urządzeń, wyznaczenie wewnętrznych dróg komunikacyjnych i zainstalowanie poręczy wzdłuż tych dróg, zróżnicowana faktura podłogi. Należy eliminować szkodliwe źródła hałasu. Zatrudnienie osoby niewidomej, na wybranych stanowiskach pracy, wymaga wprowadzenia odpowiedniej organizacji pracy. Nieodzowna jest współpraca z osobami sprawnymi.

 

5.3. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

    Osoby słabosłyszące powinny korygować słuch aparatem słuchowym (zwłaszcza w częstotliwościach pasma mowy) w stopniu umożliwiającym wykonywanie pracy. Zaleca się ograniczenie hałasu tła oraz pogłosu w pomieszczeniach pracy w celu poprawy warunków percepcji dźwięku oraz poprawy warunków komunikacji werbalnej.

    Zaleca się, aby w miarę możliwości urządzenia teleinformatyczne, takie jak telefon, komputer itp., były dostosowane do aparatów słuchowych (np. mogą być wyposażone w systemy pętli indukcyjnej lub systemy FM).

 

5.4. Osoby z dysfunkcją sfery psychicznej

    Osoby podejmujące pracę powinny być w przyjazny sposób zapoznawane ze strukturą i kulturą organizacyjną firmy. Powinny także otrzymać jasne i niedwuznaczne informacje oraz instrukcje odnośnie do podejmowanych zadań.

    W firmie zatrudniającej pracownika z tą niepełnosprawnością należy wprowadzić przyjazny tryb informowania o jego problemach zdrowotnych czy społecznych, najlepiej, gdy wie o nich „osoba zaufania”. Można wypracować także obyczaj, że członkowie zespołu pracowniczego interesują się sytuacją społeczną i zdrowotną pracownika, i biorą ją pod uwagę we współpracy. Mogą się przy tym uczyć podmiotowego traktowania pracownika z niepełnosprawnością – pozyskiwać wiedzę o jego sytuacji, przede wszystkim od niego samego, lub – za jego wiedzą i aprobatą – z innych źródeł.

    W sytuacji kłopotów z psychiczną i społeczną stroną swojej pracy pracownik mógłby korzystać ze wsparcia asystenta zawodowego/trenera pracy. Trener pracy może wywodzić się spośród współpracowników lub być specjalnie w tej roli zatrudniony w firmie. Może też wspierać pracownika z ramienia upoważnionej do tego organizacji. Możliwości wsparcia trenera pracy byłyby jednak ograniczone tylko do sfery emocji i relacji z innymi, nie dotycząc kompetencji zawodowych, i powinny obejmować tylko pewien niedługi okres/okresy czasu pracy. Na co dzień pracownik powinien jednak pracować samodzielnie – zgodnie z samodzielnym charakterem stanowiska pracy.

    Ponadto, zatrudniona osoba powinna mieć możliwość elastycznego czasu pracy i zakresu obowiązków, co oznacza, że w wyjątkowej sytuacji (związanej z chorobą czy niepełnosprawnością osoby) zakres obowiązków na tym stanowisku zostanie zmodyfikowany w sposób możliwy do zaakceptowania przez pracodawcę. Powinna istnieć także możliwość okresowego zastąpienia pracownika przez inną osobę.

 

5.5. Osoby z epilepsją

   Osoby chore na padaczkę, które uzyskały akceptację lekarza specjalisty, powinny pracować w zespole. Pomieszczenie pracy powinno być łatwo dostępne na wypadek konieczności szybkiej pomocy. Osoby z epilepsją powinny dobrze znać swoją chorobę i umieć szybko rozpoznawać aurę poprzedzającą napad.

Współpracownicy powinni być dobrze poinformowani, w jaki sposób w razie wystąpienia napadu mogą prawidłowo udzielić pomocy. Praca powinna być spokojna, niewywołująca stresów i napięć, które mogłyby prowokować napady.

   Osoba z epilepsją, mimo sygnalizowania napadów, może wykorzystywać fotel z odpowiednimi pasami zabezpieczającymi kończyny górne i dolne, zgodnie z zasadami.

 

Uwaga. Każdy przypadek zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością oraz przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości tej osoby należy rozpatrywać indywidualnie.