Opisy zagrożeń zawodowych
ZAGROŻENIA ZAWODOWE - INFORMACJE OGÓLNE

Zagrożenia zawodowe - Zasady ograniczania ryzyka zawodowego

 

źródło: opracowanie pt. "OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ZAGROŻEŃ ORAZ ZASAD OCENY I OGRANICZANIA RYZYKA ZAWODOWEGO" mgr inż. Józefa Gierasimiuka  (Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy)


Dane dotyczące statystyki wypadków i chorób zawodowych wskazują, że dokonujący się postęp techniczny nie rozwiązuje jednocześnie problemów bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracujących. Przenosi natomiast punkt ciężkości z zagrożeń fizycznych i chemicznych na psychofizyczne oraz biologiczne, w tym związane z rozwojem biotechnologii. Dlatego też należy stosować konsekwentnie - poczynając od fazy projektowania maszyn, stanowisk pracy, procesów technologicznych i innych struktur technicznych, z którymi styka się człowiek - zwłaszcza podczas pracy – ujęte w tzw. triadę bezpieczeństwa podstawowe zasady ograniczania ryzyka zawodowego, tak daleko jak to jest tylko możliwe.

Zasady te sprowadzają się do:


    • unikania zagrożeń: to znaczy stosowanie rozwiązań nie stwarzających zagrożeń, czyli „bezpiecznych samych w sobie”, przykład takiego rozwiązania podano na rysunku 3;

    • stosowania, niezbędnych do zminimalizowania ryzyka zawodowego osłon, urządzeń lub innych technicznych środków ochrony zbiorowej, a także środków organizacyjnych, jak np. zmiana stanowisk pracy wówczas, gdy nie można wyeliminować zagrożeń w sposób podany wyżej; techniczne środki ochrony powinny być stosowane bezpośrednio u źródeł zagrożeń i zawsze mieć pierwszeństwo przed środkami ochrony indywidualnej;

  • informowania pracujących o pozostającym po zastosowaniu powyższych działań ryzyku resztkowym za pomocą piktogramów, barw i znaków bezpieczeństwa, instrukcji producentów dla użytkowników maszyn i innych wyrobów, instrukcji stanowiskowych udostępnianych pracownikom przez pracodawców oraz specjalnego przeszkolenia i zastosowania środków ochrony indywidualnej.




Rys. 3. Eliminacja zagrożenia zgnieceniem lub obcięciem przez zastosowanie przerwy S  120 mm w powierzchni śrubowej przenośnika ślimakowego.



Zasady te powinny być zawsze stosowane w podanej wyżej kolejności i odnosić się zarówno do prawidłowej realizacji procesów technologicznych, jak  i do   zakłóceń mogących powstawać w trakcie ich realizacji oraz utrzymania sprawności wyposażenia technicznego (regulacje, czyszczenie, przeglądy, naprawy).

Konsekwentne stosowanie ww. zasad wraz z prowadzeniem przez pracodawców spójnej i całościowej praktyki zapobiegawczej, obejmującej technikę, organizację pracy, stosunki społeczne uwzględniające partycypację pracowników we wszelkich działaniach związanych z bezpieczeństwem i ochroną zdrowia, ujętej w system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy zgodny z PN-N 18001:2004 [6] pozwoli skutecznie ograniczać ryzyko zawodowe, a w konsekwencji zmniejszać liczbę wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Przyczyni się to nie tylko na ograniczanie humanitarnych i społecznych następstw tych niepożądanych zdarzeń, ale pozwoli także na osiągnięcie wymiernego zysku ekonomicznego.

___________________________

Bibliografia

1. PN-EN ISO 12100-1:2005: Bezpieczeństwo maszyn. Pojęcia podstawowe, ogólne zasady projektowania. – Część 1; Podstawowa terminologia, metodyka;
2. PN-Z-08052:1980: Ochrona pracy. Niebezpieczne i szkodliwe czynniki występujące w procesie pracy. Klasyfikacja;
3. PN-N-18004:2001: System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wytyczne;
4. PN-N-18002: 2000: System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne oceny ryzyka zawodowego;
5. PN-EN ISO 14121-1:2008 Bezpieczeństwo maszyn. Ocena ryzyka Część 1; Zasady (zastępuje PN-EN 1050:1999);
6. PN-N 18001:2004 System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania.
7. Bezpieczeństwo i higiena pracy. Praca zbiorowa pod red. D. Koradeckiej  Warszawa CIOP-PIB, 2008.
8. Ryzyko zawodowe. Metodyczne podstawy oceny. Praca zbiorowa pod red. W.M. Zawieski  Warszawa CIOP-PIB 2007.
9. Podstawy prewencji wypadkowej, Praca zbiorowa pod red. Z. Pawłowskiej, Warszawa, CIOP- PIB 2008.
10. Myrcha K., Gierasimiuk J.: Ryzyko zawodowe - oddziaływanie czynników mechanicznych, Bezpieczeństwo Pracy, 1997 nr 5.
11. Najważniejsze aspekty oceny ryzyka zawodowego – Poradnik – Wydawnictwo Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy CIOP-PIB 2007.