Opisy zagrożeń zawodowych
CZYNNIKI MECHANICZNE

Identyfikacja zagrożeń mechanicznych

źródło: opracowanie "Zagrożenia mechaniczne", dr inż. Krystyna Myrcha, CIOP-PIB


Identyfikacji zagrożeń mechanicznych wraz ze stwarzanymi sytuacjami zagrożenia dokonujemy na podstawie analizy czynności i sposobów ich wykonywania w aspekcie czasu przebywania w strefie niebezpiecznej i możliwości kontaktu z czynnikami stwarzającymi zagrożenia mechaniczne podczas normalnego (ustalonego przez projektanta i /lub producenta) funkcjonowania środków pracy  w określonych warunkach użytkowania oraz analizy możliwości powstania zakłóceń w takim ich funkcjonowaniu wraz z ich potencjalnymi następstwami. W tym celu analizujemy:

  • ogólne aspekty charakteryzujące stanowisko pracy takie jak np. lokalizacja, wyposażenie i jego rozmieszczenie itp.,
  • rodzaje operacji i czynności wykonywanych przez pracownika(ów) wraz ze sposobami i czasem ich wykonywania na stanowisku pracy.
  • warunki otoczenia mające wpływ na powstawanie zagrożeń na analizowanym stanowisku pracy,
  • informacje o zaistniałych wypadkach oraz zdarzeniach potencjalnie wypadkowych.
  • identyfikujemy potencjalne źródło możliwego urazu lub innego pogorszenia stanu zdrowia
  • warunki powstawania sytuacji zagrożenia,

Analizując ogólne aspekty charakteryzujące stanowisko pracy należy określić lokalizację stanowiska pracy w zakładzie np. poprzez podanie odległości od stałych elementów budynku, zidentyfikować wszystkie maszyny i urządzenia, narzędzia ręczne, instalacje i inny sprzęt stosowany przez pracownika podczas wykonywania pracy, uwzględniając ich, rozmieszczenie na stanowisku pracy, odległości między nimi, pola do składowania używanych materiałów i uzyskiwanych wyrobów  a także stosowanych środków pomocniczych np., smarujących, chłodzących, myjących.

Identyfikację operacji i czynności wraz ze sposobami jej wykonywania  przez pracownika na stanowisku pracy należy przeprowadzić na podstawie kart technologicznych i instrukcji bhp a następnie skonfrotować z warunkami rzeczywistymi dokonując „fotografii” dnia lub innego czasookresu pracy pracownika  np. podając: co wykonuje pracownik, w jaki sposób, przy zastosowaniu jakich maszyn i urządzeń lub sprzętu dodatkowego itp.. Ponadto należy ustalić czas wykonywania każdej czynności np. przy pomocy stopera i ich powtarzalność.

Analiza warunków otoczenia mających wpływ na zwiększenie ryzyka zawodowego związanego z istniejącymi zagrożeniami mechanicznymi np. niewłaściwe oświetlenie, zapylenie itp.,  i/lub na powstawanie zagrożeń na analizowanym stanowisku pracy, np. poślizgnięciem wskutek rozszczelnienia instalacji centralnego ogrzewania, uderzeniem przez elementy odlatujące z sąsiedniego stanowiska itp..

Informacje o zaistniałych  wypadkach oraz zdarzeniach potencjalnie wypadkowych  na danym stanowisku pracy lub na podobnych stanowiskach w zakładzie pracy lub innych zakładach realizujących  takie same procesy technologiczne  analizujemy w aspekcie przyczyn i okoliczności ich zaistnienia.

Powyższe działania pozwolą zidentyfikować warunki i sytuacje możliwego kolizyjnego stykania się operatora lub innego oddziaływania na niego elementów stanowiska pracy wymienionych w  punkcie 2  literami a) do i). z uwzględnieniem wpływów warunków otoczenia podczas wykonywania wszystkich czynności przy normalnym przebiegu procesu technologicznego i możliwych jego zakłóceniach czyli sytuacji zagrożenia mechanicznego.

Do głównych parametrów wpływających na powstawanie tych sytuacji należy zaliczyć:

  • usytuowanie strefy zagrożenia w odniesieniu do strefy pracy pracownika;
  • rodzaj, kształt, gładkość powierzchni elementów, z którymi może stykać się pracownik (elementy tnące, ostre wystające krawędzie itp.);
  • położenie względem siebie elementów mogących podczas poruszania się tworzyć strefy niebezpieczne (np. przekładnie łańcuchowe, pasowe, zębate).
  • energię wzajemnego oddziaływania danego czynnika i pracownika;
  • energię kinetyczną części maszyn;
  • energię potencjalną części, które poruszają się pod wpływem siły ciężkości, elementów sprężystych lub nad- i podciśnienia płynów;