Obiekty budowlane, pomieszczenia pracy i teren wokół obiektów
 
Wymagania ogólne

Obiekty budowlane wraz ze związanymi z nimi urządzeniami budowlanymi należy projektować i budować zgodnie z zasadami wiedzy technicznej i Prawa budowlanego (t.j. Dz.U. 2020 poz. 1333) ze zm., zapewniając:
  1. spełnienie wymagań podstawowych dotyczących:
    1. bezpieczeństwa konstrukcji,
    2. bezpieczeństwa pożarowego,
    3. bezpieczeństwa użytkowania,
    4. odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
    5. ochrony przed hałasem i drganiami,
    6. oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród;
  2. warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, w szczególności w zakresie:
    1. zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych czynników,
    2. usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów;
  3. warunki bezpieczeństwa i higieny pracy;
  4. niezbędne warunki do korzystania z wybudowanych obiektów użyteczności publicznej przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich;
  5. odpowiednie usytuowanie obiektów na działce budowlanej;
  6. odpowiednie dostosowanie obiektów do rodzaju prowadzonej działalności oraz liczby zatrudnionych pracowników;
  7. poszanowanie, występujących w obszarze obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej.
Budowę nowych, modernizację lub rozbudowę dotychczasowych obiektów powinno prowadzić się na podstawie projektu pozytywnie zaopiniowanego pod względem zgodności z wymaganiami:
  • bezpieczeństwa i higieny pracy (przez rzeczoznawcę do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy - uprawnionego przez Głównego Inspektora Pracy)
  • ochrony przeciwpożarowej (przez właściwą ze względu na lokalizację komendę Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej lub rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych)
  • higieniczno - sanitarnymi (przez rzeczoznawcę do spraw sanitarno- higienicznych - uprawnionego przez Głównego Inspektora Sanitarnego).

Wymagania dotyczące pomieszczeń i stanowisk pracy

Pomieszczenia pracy, tj.: do wykonywania przeglądów, napraw czy obsługi pojazdów ciężarowych oraz pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi powinny być dostosowane do rodzaju wykonywanej pracy, wielkości obsługiwanego pojazdu i liczby zatrudnionych pracowników.

Powierzchnia i wysokość pomieszczeń pracy powinny zapewniać spełnienie wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem rodzaju wykonywanej pracy, stosowanych technologii oraz czasu przebywania pracowników w tych pomieszczeniach. Na każdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniach stałej pracy (co najmniej 4h dziennie) powinno przypadać co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi (nie zajętej przez żadne urządzenia techniczne, sprzęt itp.) - wg rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U. 2003r. nr 169, poz.1650) ze zm..

Wysokość pomieszczenia stałej pracy nie może być mniejsza niż:
  • 3 m w świetle - jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia;
  • 3,3 m w świetle - jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia.
Wysokość pomieszczeń może być obniżona w przypadku zastosowania klimatyzacji - pod warunkiem uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego i tak wysokość pomieszczeń pracy może być zmniejszona do:
  • 2,5 m w świetle:
    • jeżeli w pomieszczeniu zatrudnionych jest nie więcej niż 4 pracowników, a na każdego z nich przypada co najmniej po 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia lub
    • w pomieszczeniu usługowym lub produkcyjnym drobnej wytwórczości mieszczącym się w budynku mieszkalnym, jeżeli przy wykonywanych pracach nie występują pyły lub substancje szkodliwe dla zdrowia, hałas nie przekracza dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku w budynkach mieszkalnych, określonych w Polskich Normach, a na jednego pracownika przypada co najmniej 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia;
  • 2,2 m w świetle - w dyżurce, portierni, kantorze, kiosku ulicznym, dworcowym i innym oraz w pomieszczeniu usytuowanym na antresoli otwartej do większego pomieszczenia.

W przypadku pomieszczeń pracy czasowej tzn. takich prac których łączny czas przebywania w tym pomieszczeniu tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa od 2 do 4 godzin, minimalna wysokość takiego pomieszczenia może wynosić:
  • 2,2 m w świetle - jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia;
  • 2,5 m w świetle - jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia.
Minimalna wysokość pomieszczeń, w których znajdują się stanowiska do prowadzenia napraw, przeglądów i obsługi pojazdów ciężarowych, na obszarze o szerokości 3,0 m wyznaczonego w wzdłuż osi ustawienia pojazdu, powinna wynosić:
  1. dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t oraz przyczep przeznaczonych do łączenia z tymi pojazdami, nie mniej niż:
    1. 3,3 m - w przypadku zastosowania w pomieszczeniu kanału naprawczo-przeglądowy,
    2. 4,6 m - w przypadku zastosowania w pomieszczeniu urządzenia do podnoszenia całego pojazdu, w miejscu przewidzianym do podnoszenia całego pojazdu, a poza tym miejscem wysokość nie powinna być mniejsza niż 3,3 m;
  2. dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t oraz przyczep przeznaczonych do łączenia z tymi pojazdami nie mniej niż:
    1. 4,2 m - w przypadku zastosowania w pomieszczeniu kanału naprawczo-przeglądowy,
    2. 5,7 m - w przypadku zastosowania w pomieszczeniu urządzenia do podnoszenia całego pojazdu. – przytoczone dane odnoszą się wyłącznie do pomieszczeń w stacjach kontroli pojazdów zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badania techniczne pojazdów (Dz. U. 2006 nr 40, poz. 275) i mogą stanowić jedynie informacje lub parametry wyjściowe do opracowania własnych projektów pomieszczeń pracy
Oświetlenie pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi (co najmniej 4h dziennie) powinno być, w miarę możliwości, światłem dziennym. Oznacza to, że w takim pomieszczeniu powinny być otwory okienne lub dachowe, które umożliwiają bezpośredni dopływ światła dziennego. Nie zależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polską Normą PN-EN 12464-1:2004 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach. W normie tej podano również minimalne natężenia oświetlenia elektrycznego w zależności od rodzaju stanowiska pracy oraz rodzaju wykonywanej pracy w danym pomieszczeniu i tak, np.: w strefie komunikacyjnej i korytarzy – 100 lx, schodów lub chodników – 150 lx, pomieszczeń do prac naprawczo - montażowych nadwozia – 500 lx, parkowania pojazdów wewnątrz pomieszczeń  - 75 lx, magazynów  - 100 lx, stanowisk przeglądowo - naprawczych i naprawy ogumienia - 500 lx,. Instalacje i urządzenia elektryczne powinny być tak wykonane i eksploatowane, aby nie narażały pracowników na porażenie prądem elektrycznym, przepięcia atmosferyczne, szkodliwe oddziaływanie pól elektromagnetycznych oraz nie stanowiły zagrożenia pożarowego, wybuchowego i nie powodowały innych szkodliwych skutków. W razie konieczności mogą być również stosowane przenośne źródła światła elektrycznego, np. w postaci lampy przenośnych. Ich konstrukcja i obudowa oraz sposób zasilania w energię elektryczną również nie mogą powodować zagrożenia porażeniem prądem elektrycznym.

Ponadto sztuczne źródła światła nie mogą powodować w szczególności:
  • wydłużonych cieni,
  • olśnienia wzroku,
  • zmiany barwy znaków lub zakłóceń odbioru i postrzegania sygnałów oraz znaków stosowanych w transporcie,
  • zjawisk stroboskopowych,
We wszystkich pomieszczeniach pracy, w których wykonywane są prace naprawcze, przeglądowe lub obsługowe pojazdów ciężarowych należy zapewnić wentylację naturalną, mechaniczną lub obie jednocześnie. Wentylację naturalną mogą stanowić odpowiednio usytuowane otwory okienne, dachowe oraz kanały wentylacyjne. W pomieszczeniach pracy powinna być zastosowana wentylacja mechaniczna wywiewna. Urządzenia wentylacyjne powinny zapewnić co najmniej 6-krotną wymianę powietrza w ciągu jednej godziny. W pomieszczeniach na stanowisku ładowania akumulatorów konieczna jest wentylacja naturalna w najwyższym punkcie dachu (sufitu), ponadto na tym stanowiskach zalecana jest wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna w wykonaniu przeciwwybuchowym.

W pomieszczeniach pracy powinny być zainstalowane urządzenia grzewcze, które pozwolą na ogrzewanie pomieszczeń w porze obniżonej temperatury. W pomieszczeniach pracy należy utrzymywać podczas chłodów dostatecznie wysoką temperaturę dostosowaną do rodzaju wykonywanej pracy - nie niższą niż 14 °C W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 °C – wg rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U. 2003 nr 169, poz.1650) ze zm.. Wybór urządzeń grzewczych nie może być przypadkowy, np. w pomieszczeniach w których wykonywane są prace naprawcze i obsługowe pojazdów ciężarowych, gdzie mogą wystąpić opary benzyny, olejów nie wolno stosować urządzeń grzewczych z otwartym paleniskiem, np. piecyków.

Podłoga w pomieszczeniach pracy powinna być stabilna, równa, nieśliska, niepyląca i odporna na ścieranie oraz nacisk, a także łatwa do utrzymania w czystości (łatwo zmywalna). Z uwagi na wykonywane czynności naprawcze i obecność różnych smarów, olejów czy benzyn, ściany tych pomieszczeń powinny być wykonane z materiałów łatwo zmywalnych i nienasiąkliwych do wysokości 1,8 m. – przytoczone dane odnoszą się wyłącznie do pomieszczeń w stacjach kontroli pojazdów zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badania techniczne pojazdów (Dz. U. 2006 nr 40, poz. 275) i mogą stanowić jedynie informacje lub parametry wyjściowe do opracowania własnych projektów pomieszczeń pracy.

Bramy wjazdowe lub wrota garażowe powinny mieć wymiary pozwalające na swobodny przejazd oraz przejście ludzi. Wysokość tych bram lub wrót nie powinna być mniejsza niż 4,1 m, przy czym dopuszcza się wysokość 3,1 m w przypadku prowadzenia napraw, przeglądów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t oraz przyczep przeznaczonych do łączenia z tymi pojazdami. Natomiast szerokość bram lub wrót nie powinna być mniejsza niż 3,4 m. – przytoczone dane odnoszą się wyłącznie do pomieszczeń w stacjach kontroli pojazdów zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badania techniczne pojazdów (Dz. U. 2006 nr 40, poz. 275) i mogą stanowić jedynie informacje lub parametry wyjściowe do opracowania własnych projektów pomieszczeń pracy.

Kanały naprawcze lub przeglądowe powinny mieć głębokość od 1,3 m do 1,8 m. Natomiast długość kanału mierzona na poziomie ławy pomiarowej pomniejszona o długość schodów, o ile znajdują się na końcu lub początku kanału, wynosi minimum:
  • 6,0 m dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t,
  • 12,0 m - dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t,
  • 18,0 m - dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t oraz przyczep przeznaczonych do łączenia z tymi pojazdami.
Szerokość kanału mierzona na poziomie ławy pomiarowej powinna mieścić się w granicach od 0,6 do 0,9 m przy prowadzeniu napraw lub przeglądów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t, w innym przypadku szerokość kanału powinna się mieścić od 0,7 do 1,0 m.

Kanał naprawczo - przeglądowy powinien być wyposażony w:
  • oświetlenie zapewniające:
    • światło możliwie rozproszone, oświetlające miejsce pracy,
    • światło skupione o bezpiecznym napięciu zasilania, kierowane w razie potrzeby na elementy pojazdu;
  • lampy przenośne zasilane bezpiecznym napięciem;
  • półki wewnętrzne na narzędzia i klucze;
  • urządzenie do podnoszenia osi pojazdu o udźwigu co najmniej:
    • 20 kN - w odniesieniu do stanowisk naprawczo – przeglądowych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t oraz przyczep przeznaczonych do łączenia z tymi pojazdami,
    • 115 kN - w odniesieniu do stanowisk naprawczo – przeglądowych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t oraz przyczep przeznaczonych do łączenia z tymi pojazdami.
Do kanału powinno być zapewnione wejście  przy pomocy drabinki lub schodów. Ponadto kanał powinien posiadać odprowadzenie ścieków do studzienki bezodpływowej lub do instalacji technologicznej oraz mieć zapewnioną wentylację naturalną lub co najmniej wentylację nawiewną, tzn.: - nawiew czołowy lub boczny przy kanale długości do 6 m, nawiew boczny - przy kanałach dłuższych. Ściany i posadzka kanału powinna być łatwo zmywalna. Pomieszczenia wyposażone w stanowiska naprawczo – przeglądowe powinny być wyposażone w indywidualne wyciągi spalin z końcówkami na rury wydechowe, o wydajności dostosowanej do rodzaju badanych pojazdów.
Przytoczone wyżej dane i informacje o kanałach naprawczo - przeglądowych odnoszą się wyłącznie do stanowisk kontrolnych w stacjach kontroli pojazdów zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badania techniczne pojazdów (Dz. U. 2006 nr 40, poz.275) ale mogą one stanowić informacje lub parametry wyjściowe do opracowania własnych projektów stanowisk naprawczo - przeglądowych.
W przypadku gdy na kanale nie znajduje się pojazd, należy go w całości przykryć. Podczas naprawy lub przeglądu pojazdu na kanale odkryta powinna być tylko ta część kanału, która jest niezbędna do przeprowadzenia założonych czynności naprawczo-przeglądowych.

Wjazd do pomieszczenia w którym znajduje się stanowisko przeglądowe, naprawcze lub do obsługi pojazdów powinno mieć nawierzchnię bitumiczną, betonową, kostkową, klinkierową lub z płyt betonowych, wykonaną na długości co najmniej:
  • 3,0 m w przypadku samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t,
  • 6,0 m w przypadku samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t oraz przyczep przeznaczonych do łączenia  z tymi pojazdami.
Przytoczone wyżej dane i informacje o wjazdach do pomieszczeń odnoszą się wyłącznie do stanowisk kontrolnych w stacjach kontroli pojazdów zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badania techniczne pojazdów (Dz. U. 2006 nr 40, poz. 275) i mogą stanowić jedynie informacje lub parametry wyjściowe do opracowania własnych projektów pomieszczeń pracy.

Teren postojowy i manewrowy

Nawierzchnia pod plac wyznaczony na miejsce postojowe lub manewrowe powinna być równa i twarda oraz posiadać odpowiednią nośność dostosowaną do obciążeń wynikających z użytkowania pojazdów ciężarowych. Ustawianie pojazdów na placu postojowym bądź manewrowym powinno być, w zasadzie niezależne, to jest takie, że przemieszczenie jednego pojazdu nie będzie powodowało konieczności przestawiania innego. Pomiędzy ustawionymi pojazdami ciężarowymi powinny być zachowane właściwe odstępy, w szczególności:
  • 0,7 m z boku, z przodu i z tyłu innego pojazdu,
  • 0,5 m od ściany garażu lub budynku.
Wyznaczony plac do postoju lub manewrów powinien być odpowiednio oświetlony w nocy, minimalne oświetlenie powinno wynosić 20 lx. W przypadku miejsca w którym prowadzona jest obsługa codzienna oraz mycie i czyszczenie pojazdu ciężarowego powinno być oświetlone minimum 200lx. Należy zwrócić uwagę na to aby, w przypadku większej ilości samochodów, ruch na placu postojowym lub manewrowym nie zagrażał bezpieczeństwu przebywającym tam ludziom. Powinna być przestrzegana zasada, aby w miarę możliwości drogi wyznaczone na placu postojowym lub drogi wjazdowe i wyjazdowe nie krzyżowały się i nie było możliwości kolizji poruszających się pojazdów, szczególnie wjeżdżających i wyjeżdżających z placu lub z pomieszczeń garażowo – obsługowo - naprawczych.

W przypadku stosowania stanowisk do prowadzenia przeglądów, napraw, czy obsługi pojazdów na zewnątrz pomieszczeń (na wolnym powietrzu) powinno mieć nawierzchnię bitumiczną, betonową, kostkową, klinkierową, z płyt betonowych lub kamienno-betonowych. Wymiary tych stanowisk nie powinny być mniejsze niż:
  • 8,5 m x 10,5 m - dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t,
  • 8,5 m x 16,5 m - dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t.
Przytoczone wyżej dane o stanowiskach do prowadzenia przeglądów, napraw lub obsługi pojazdów na zewnątrz pomieszczeń odnoszą się wyłącznie do stanowisk kontrolnych w stacjach kontroli pojazdów zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badania techniczne pojazdów (Dz. U. 2006 nr 40, poz. 275) ale mogą one stanowić przydatne informacje do opracowania własnych stanowisk naprawczo – przeglądowych na zewnątrz pomieszczeń.